اسکار ریه ناشی از آسیب به ریه است. زخم ریه یا همان اسکار ریه به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود و پس از زخم شدن بافت ریه کاری نمی‌توان انجام داد. با این حال، ریه‌ها انعطاف‌پذیر هستند و می‌توانند اسکارهای کوچک غیرتهاجمی را بدون عوارض جانبی تحمل کنند.
پزشکان معمولا اسکارهای روی ریه‌هایی را درمان نمی‌کنند که پایدار هستند. برداشتن آن ضروری نیست، حتی اگر جای زخم در حال رشد باشد. در این شرایط، پزشک بیماری زمینه‌ای که باعث ایجاد اسکار می‌شود را درمان کرده و پیشرفت آن را کند یا متوقف می‌کند.
آیا اسکار ریه خطرناک است؟
نواحی کوچک اسکار ریه معمولا جدی نیستند. آن‌ها نباید بر کیفیت زندگی یا امید به زندگی شما تأثیر بگذارند. با این حال، اسکارهای گسترده و در حال گسترش روی ریه ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای باشد. این وضعیت زمینه‌ای ممکن است بر کیفیت زندگی و سلامت کلی شما تأثیر بگذارد. در این موارد، پزشک شما منبع اسکار را تعیین کرده و مستقیما با آن برخورد خواهد کرد.
در موارد شدید اسکار ریه، پزشکان ممکن است مجبور شوند ریه را با جراحی جایگزین کنند و این جراحی به عنوان پیوند ریه شناخته می‌شود.
اسکار ریه چگونه درمان می شود؟
برداشتن جای زخم مستقیما یک گزینه مناسب نیست. در عوض، پزشک شما جای زخم را ارزیابی می‌کند و تعیین می‌کند که آیا اقدامات بیشتری لازم است یا خیر.
پزشک شما از تصاویر اشعه ایکس برای ارزیابی اندازه و پایداری جای زخم استفاده می‌کند. آن‌ها بررسی خواهند کرد که آیا جای زخم در حال گسترش است یا خیر. برای انجام این کار، آن‌ها رادیوگرافی قفسه سینه قدیمی‌تر را با عکس جدید مقایسه می‌کنند تا ببینند آیا نواحی اسکار رشد کرده‌اند یا خیر. در بسیاری از موارد، پزشک ممکن است علاوه بر اشعه ایکس، از سی تی اسکن نیز استفاده کند.
اگر جای زخم موضعی باشد، به این معنی که فقط در یک ناحیه باشد یا در طول زمان به همان اندازه باقی مانده باشد، معمولا بی‌ضرر است. اسکارهایی از این نوع معمولا در اثر عفونت قبلی ایجاد می‌شوند. اگر عفونتی که باعث این اسکار شده برطرف شده باشد، درمان بیشتری لازم نیست.
اگر جای زخم در حال رشد باشد یا گسترده‌تر باشد، ممکن است نشان‌دهنده قرار گرفتن مداوم در معرض چیزهایی باشد که می‌توانند باعث ایجاد اسکار ریه مانند سموم یا داروها شوند. برخی از شرایط پزشکی نیز می‌توانند باعث ایجاد جای زخم شوند. این موضوع می‌تواند منجر به مشکلی به نام بیماری بینابینی ریه (ILD) شود. ILD به مجموعه‌ای از بیماری‌ها اطلاق می‌شود که خاصیت ارتجاعی ریه‌ها را کاهش می‌دهد.
همچنین پزشک شما ممکن است آزمایش‌های اضافی مانند بیوپسی ریه را برای جمع‌آوری اطلاعات بیشتر یا تأیید تشخیص بیماری توصیه کند. در این موارد، پزشک شما یک برنامه درمانی برای مدیریت شرایط زمینه‌ای و جلوگیری از ایجاد اسکار بیشتر ایجاد می‌کند.
چگونه علائم مرتبط با اسکار ریه را مدیریت کنیم؟
شدت و نوع علائم ناشی از اسکار ریه از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در بیشتر موارد، افرادی که اسکار ریه خفیف یا موضعی دارند، هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند. اگر اسکار ریه گسترده‌تری دارید، مانند نوعی که در فیبروز ریه یافت می‌شود، اغلب به دلیل پاسخ ضعیف ترمیم به آسیب ایجاد می‌شود. علائم رایج عبارت‌اند از:
- تنگی نفس
- خستگی
- مشکل در تنفس هنگام ورزش کردن
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- انگشتان دست یا پا که گشاد می‌شوند و در نوک گرد می‌شوند (چپه شدن)
- درد عضلات و مفاصل
- سرفه خشک (مطالعه کنید: درمان خانگی سرفه خشک)
پزشک ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را برای کمک به مدیریت علائم خود توصیه کند:
- دارو: اگر جای زخم در حال پیشرفت باشد، پزشک احتمالا داروهایی را تجویز می‌کند که تشکیل اسکار را کند می‌کند. گزینه‌ها عبارت‌اند از پیرفنیدون (Esbriet) و نینتدانیب (Ofev).
- اکسیژن درمانی: اجاره دستگاه اکسیژن ساز ممکن است به تسهیل تنفس و همچنین کاهش عوارض ناشی از سطوح پایین اکسیژن خون کمک کند. با این حال، آسیب به ریه‌ها را کاهش نمی‌دهد.
- توانبخشی ریوی: این روش از انواع تغییرات سبک زندگی برای بهبود سلامت کلی شما استفاده می‌کند تا جای زخم ریه مشکلات زیادی ایجاد نکند. این موضوع شامل ورزش بدنی، مشاوره تغذیه، تکنیک‌های تنفسی و مشاوره و حمایت است.
چگونه از ایجاد اسکار اضافی ریه جلوگیری کنیم؟
اگر بتوانید از ایجاد اسکار بیشتر جلوگیری کنید، ممکن است عملکرد ریه حفظ شود. در برخی موارد، شما می‌توانید خطر ایجاد اسکار بیشتر را با موارد زیر کاهش دهید:
- اجتناب یا به حداقل رساندن تماس با مواد شیمیایی مضر مانند آزبست و سیلیس.
- ترک سیگار. بسیاری از مواد شیمیایی موجود در دود سیگار باعث ایجاد عفونت، التهاب و بیماری‌هایی می‌شوند که می‌توانند باعث ایجاد جای زخم شوند.
- در صورت ابتلا به عفونت ریه، دوره مناسب دارویی را مصرف کنید. توصیه‌های پزشک خود را هم برای دوره درمانی و هم برای پیگیری دنبال کنید.
- اگر جای زخم ناشی از تشعشع برای درمان سرطان ریه یا بیماری مزمن دیگری است، به برنامه مدیریت بیماری خود پایبند باشید. این موضوع ممکن است شامل ایمونوتراپی باشد.
آیا پیوند ریه لازم است؟
اکثر افراد مبتلا به اسکار ریه نیازی به پیوند ندارند. این موضوع تا حدی به این دلیل است که بسیاری از اسکارهای ریه به رشد خود ادامه نمی‌دهند یا به طور فعال به ریه‌ها آسیب نمی‌رسانن د. معمولا می‌توان علائم را بدون جراحی کنترل کرد.
در مواردی که اسکار ریه شدید است، مانند فیبروز ریوی، پزشک ممکن است پیوند ریه را توصیه کند. در این روش، یک ریه ناسالم با یک ریه سالم اهدایی از شخص دیگری جایگزین می‌شود. پیوند ریه را می‌توان بر روی یک یا هر دو ریه و تقریبا در همه افراد بدون مشکل سلامتی تا سن ۶۵ سالگی انجام داد. برخی افراد سالم بالای ۶۵ سال نیز ممکن است کاندید شوند. پیوند ریه دارای برخی از خطرات کوتاه مدت است، از جمله:
- رد ریه جدید، اگرچه این خطر با انتخاب مناسب و آماده‌سازی مناسب سیستم ایمنی کاهش می‌یابد.
- عفونت
- انسداد راه‌های هوایی و رگ‌های خونی از ریه‌ها
- آب ریه (ادم ریوی)
- لخته شدن خون و خونریزی
عوارض احتمالی اسکار ریه
اسکار گسترده ریه تهدید کننده زندگی است و می‌تواند منجر به عوارض زیر شود:
- لخته شدن خون در ریه‌ها
- عفونت ریه
- فروپاشی ریه (پنوموتوراکس)
- نارسایی تنفسی
- فشار خون بالا در ریه‌ها
- نارسایی قلبی سمت راست
- مرگ
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگرچه اسکارهای کوچک ریه عموما خوش خیم هستند اما مواردی وجود دارد که جای زخم ممکن است گسترش یابد یا آنقدر عمیق باشد که بر سلامت کلی شما تأثیر بگذارد. در صورت مشاهده مداوم هر یک از علائم زیر به پزشک خود مراجعه کنید:
- عرق شبانه یا لرز
- خستگی
- تنگی نفس
- کاهش وزن غیر منتظره
- تب
- سرفه‌های مداوم
- کاهش توانایی ورزش کردن
سخن پایانی
اسکارهای کوچک ریه برای سلامت کلی شما مضر نیستند و نیازی به درمان خاصی ندارند. گاهی اوقات، اسکار گسترده‌تر ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای مانند فیبروز ریوی باشد و نیاز به درمان از طریق درمان دارد. در مواردی که دارو باعث کند شدن یا کنترل زخم‌های مداوم نمی‌شود، پیوند ریه ممکن است ضروری باشد. لازم به ذکر است که پزشک تجهیز با سابقه بالا خدمات زیر را ارائه می‌دهد:
