انواع سرم پزشکی متفاوتی وجود دارد که در بیمارستانها و درمانگاهها مورد استفاده قرار میگیرند. این سرمها محلولهای هیدراتهکننده و مغذی هستند که جهت تثبیت حالت همودینامیکی بیمار، تنظیم تعادل الکترولیت و پشتیبانی از فرایندهای متابولیک به کار برده میشوند. این مایعات استریل که معمولاً شامل آب، املاح معدنی، قندها و گاهی اوقات داروها هستند، از طریق رگ به بدن تزریق میشوند. کاربرد سرم در پزشکی بسیار متنوع است و بسته به نیاز بیمار، انواع گوناگونی از سرمها با ترکیبات مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد. این محلولها میتوانند در شرایطی مانند کمآبی، دهیدراتاسیون ناشی از اسهال، استفراغ یا بیماریهایی که با از دست رفتن مایعات همراه هستند، به کار برده شوند.
همچنین در جراحیها، درمان بیماریهای خاص و تأمین تغذیه بیمارانی که قادر به خوردن نیستند، کاربرد دارند. در ادامه انواع سرم پزشکی را معرفی کرده و کاربرد آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
بررسی انواع سرم پزشکی و کاربرد آنها
همانطور که گفته شد در پزشکی سرمها نقش بسزایی در پشتیبانی از حیات و درمان بیماران دارند. انواع مختلف سرمهای پزشکی، با ترکیبات و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی گوناگون، بهمنظور پاسخگویی به نیازهای دقیق بالینی تولید میشوند. برخی سرمها برای تنظیم حجم مایعات در بدن، برخی دیگر برای تعدیل الکترولیتها یا ارائه مواد غذایی و بعضی برای تزریق داروهای خاص استفاده میشوند. این سرمها از ابزارهای ضروری در مدیریت کلی درمانی هستند و باید با دقت و توجه به شرایط بیمار تجویز و مورد استفاده قرار گیرند. در ادامه انواع سرم پزشکی را معرفی میکنیم و کاربرد هر یک را مورد بررسی قرار میدهیم.
● سرم نمکی
سرم سالین، محلولی مبتنی بر ایزوتونیک است که برای جبران مایعات از دست رفته بدن در بستههای ۵۰۰ و ۱۰۰۰ سیسی عرضه میشود. این سرم مناسب و مخصوص برای بیمارانی در شرایط زیر است.
– از دست دادن آب بدن به دنبال استفراغ
– جبران دهیدراتاسیون ناشی از کتواسیدوز دیابتی
– دفع بیش از حد سدیم از طریق کلیهها در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی
– جایگزینی ترشحات آسپیره شده در بیماران جراحی شده
– درمان آلکالوز متابولیک و KCL
– کاربردهای موضعی مانند شستشوی معده، بینی، غرغره کردن در تورم لوزهها و شستشوی زخمها
● سرم قندی
سرم دکستروز ۵٪ که هم حاوی الکترولیتها و هم ایزوتونیک است، در بستههایی به حجم ۵۰۰ و ۱۰۰۰ سیسی تهیه و عرضه میشود. این سرم بهخصوص در موارد زیر توصیه میگردد:
– بیمارانی که نمیتوانند به دلیل NPO (خودداری از خوردن و آشامیدن قبل و بعد از عمل جراحی) غذا مصرف کنند.
– بازیابی حالت دهیدراته بدن
– فراهم کردن انرژی زمانی که مصرف غذا مقدور نیست
– استفاده بهعنوان الکسیر یا داروی شیرینکننده
– تعدیل کاهش گلوکز پلاسما پس از ورزشهای شدید
– کمک به درمان کمردرد
● سرم رینگر
سرم ایزوتونیک رینگر که حاوی چهار یون اصلی شامل CL، K، CA و NA است، در شرایط خاصی به کار برده میشود. این شرایط عبارتاند از:
– درمان بیماران دچار گاستروآنتریت
– جلوگیری از کمبود پتاسیم (هیپوکالمی)
– جبران مایع از دست رفته طی عمل جراحی، در صورت عدم دسترس به رینگر لاکتات
– مواقعی که بیمار با شوک هیپوولمیک مواجه است
– استفاده در تغذیه پارانترال کوتاه مدت و دیگر محلولهای تزریقی
● سرم رینگر لاکتات
سرم رینگر لاکتات که حاوی لاکتات به همراه یونهای K، CL، CA و NA است، عمدتاً در بیمارانی که تحت محدودیتهای خوراکی قبل و بعد جراحی (NPO) هستند، استفاده میشود. لاکتات موجود در این سرم به بیکربنات تبدیل میشود که میتواند هم قلیایی شدن خون و هم ادرار را به همراه داشته باشد؛ این سرم در شرایط زیر کاربرد دارد:
– مواجهه با اسیدوز
– برای بازسازی تعادل آب و الکترولیتها بعد از جراحی
– درمان مسمومیتهای ناشی از مصرف داروهای اسیدی
– حالات پس از سوختگیهای شدید
– موارد اسهال شدید
استفاده از این سرم برای افرادی که دچار نارسایی کبدی، قلبی، کلیوی، یا هپاتیت هستند، باید پرهیز شود. به دلیل آنکه لاکتات به بیکربنات تبدیل شده و این امر به انتقال پتاسیم از خارج به داخل سلولها منجر میشود که در نهایت میتواند باعث کاهش سطح پتاسیم خون شود، در افراد مبتلا به هیپوکالمی منع مصرف دارد.
● سرم قندی نمکی
این سرم شامل قند و نمک، یک محلول ایزوتونیک است که در آن ۰.۹ درصد سدیم کلراید و ۵ درصد دکستروز استفاده شده است. این سرم در مواردی که در ادامه گفته میشود مورد استفاده قرار میگیرد.
– رفع نیازهای آبی بدن و تأمین الکترولیتهای ضروری
– درمان مسمومیتها و بیماریهای گوارشی مانند گاستروآنتریت
سرم آمینواسیدی
سرم حاوی آمینواسید برای استفاده در تغذیه وریدی و تأمین کالری طراحی شده؛ همچنین این سرم بهصورت آمینواسیدهای ۵٪ و ۱۰٪ موجود است. محتوای این سرم دارویی متشکل از نیتروژن، الکترولیتها، و گروههایی از اسیدهای آمینه مورد نیاز و غیر اساسی است. این نوع سرم در مواردی که گفته میشود مورد استفاده قرار میگیرد:
– اختلال عملکرد مغزی مرتبط با بیماریهای کبدی نظیر سیروز یا هپاتیت
– پشتیبانی و تقویت وضعیت تغذیهای
– حفظ سطح مناسب پروتئینها در بدن که در پی فرایندهای طبیعی سوخت و ساز است
– مشکلات مربوط به جذب مواد غذایی در معده و روده
● سرم مانیتول ۲۰%
سرم مانیتول ۲۰٪ یک محلول قندی هیپرتونیک است که خصوصیت ادرارآور دارد. این سرم برای کاهش فشار داخل جمجمه، تنظیم فشار داخل چشم قبل از عملهای جراحی چشم، اندازهگیری کارکرد فیلتراسیون کلیهها، افزایش دفع ادراری برخی مواد مانند سالیسیلات و پیشگیری از همولیز در عملهای جراحی پروستات استفاده میشود.
● سرم اینترا لیپید
سرم اینترا لیپید جزو دستهی محلولهای تغذیهای است که از طریق ورید به بدن وارد میشود و معمولاً از روغن آفتابگردان یا سویا ساخته میشود. اشاره شده که روغن سویا منبع غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶ است. این سرم که حاوی تری گلیسریدها و اسیدهای چرب در قالب یک امولسیون است، پس از متابولیزه شدن در بدن بهعنوان منبع انرژی عمل میکند. بیماران با دریافت این سرم، افزایش تولید گرمای بدن، بیشتر شدن مصرف اکسیژن و بهبودی در مشکلات تنفسی را تجربه خواهند کرد.
محصولات مرتبط: کرایه اکسیژن ساز
● سرم کربوهیدراتی
سرم کربوهیدراتی حاوی کالری بالایی است و برای برآوردن نیازهای تغذیهای بیمارانی که نمیتوانند از راه دهان غذا مصرف کنند، تجویز میشود. اجزای این سرم سریعاً متابولیزه شده و مایعات و کالری لازم را فراهم میآورد. این سرم برای مواقعی که دسترسی به فراوردههای حجمدهنده پلاسما موجود نیست، درمان موقت شوک و اختلال گردش خون و بیماریهای کلیوی تجویز میگردد.
سرم هماکسل
سرم ژلاتین تعدیل یافته که به نام هماکسل نیز شناخته میشود، از استخوان گاو نر تهیه شده و باید برای حفظ کیفیت آن را در یخچال نگهداری کرد. این سرم برای افزایش حجم پلاسمای خون در شرایطی مانند از دست دادن خون بر اثر خونریزی، التهاب لوزالمعده، آسیبهای ناشی از سوختگی، کمآبی و نقص الکترولیت در اثر استفراغ و اسهال، اغما در دیابتیها و بیماریهای کلیوی و فوق کلیوی توصیه میشود.
سخن پایانی؛ خرید انواع سرم از پزشک تجهیز
همانطور که گفته شد انواع سرم پزشکی باتوجهبه ترکیبات و کاربردهای مختلفی که دارد، نقش حیاتی در درمان و مراقبت از بیماران ایفا میکند. این تنوع در سرمهای پزشکی امکان ارائه راهکارهای ویژه برای انواع مختلف بیماریها و شرایط اضطراری را فراهم میآورد و به متخصصان حوزه سلامت اجازه میدهد تا با دقت بیشتری به نیازهای فردی بیماران پاسخ دهند. توجه داشته باشید که بههیچ عنوان نباید از این سرمها بهصورت خودسرانه و بدون تجویز و مشورت با پزشک استفاده کنید. ما در این مقاله به انواع سرم پزشکی اشاره کردیم و کاربرد آنها را مورد بررسی قرار دادیم که امیدواریم این اطلاعات برای شما مفید و کارآمد باشد.برای خرید انواع سرم پزشکی میتوانید به وبسایت پزشک تجهیز مراجعه کنید و در کوتاهترین زمان ممکن آن را دریافت کنید.
