۱۶ راه تضمینی درمان خانگی سرفه خشک

شما تا به حال به خاطر سرفه خشک به مشکل برخورد کردید؟ تصور کنید سر کلاس درس نشسته‌اید و به صحبت‌های استاد گوش می‌دهید، ناگهان دچار سرفه می‌شوید یا در یک رستوران در حال غذا خوردن هستید که با شروع سرفه موجب آزار دیگران و خود خواهید شد. هیچ کس سرفه خشک را دوست ندارد به خصوص زمانی‌که با گلو درد همراه شود. گاهی این سرفه‌ها به صورت مداوم و پشت سر هم اتفاق می‌افتد که می‌تواند شما را بی‌نفس بگذارد، که کاملا خسته‌کننده است. شما وقتی سرفه می‌کنید چه کاری برای بهبود آن انجام می‌دهید تا خیلی زود از آن رهایی یابید؟

سرفه خشک می‌تواند در هر زمان به شما ضربه بزند و برای شما دردسر درست کند، بنابراین مهم است که فهرستی از داروهای خانگی را آماده داشته باشید تا فورا برای بهبود از آن‌ها کمک بگیرید. در این مقاله سعی شده است بهترین راه‌های درمان خانگی سرفه خشک گرد هم جمع‌آوری شود تا شما بتوانید از آن‌ها استفاده کافی را ببرید و از آن‌ها برای تسکین درد خود استفاده کنید.

این نکته را فراموش نکنید؛ اگر سرفه‌ها به مدت طولانی ادامه پیدا کرد، حتما به پزشک مراجعه کنید.

سرفه چیست؟

قبل از شروع موضوع اصلی این مقاله اجازه دهید با سرفه و علت سرفه کردن بیشتر آشنا شویم.

سرفه یک رفلکس محافظ است که می‌تواند موادی مانند گرد و غبار و ترشحات اضافی را پاک کند که ممکن است استنشاق شوند و در مجاری تنفسی انباشته شده باشند. در حقیقت سرفه روشی است که بدن، ریه‌ها و مجاری تنفسی را تمیز می‌کند.

به عبارت دیگر سرفه یک عمل بازتابی است و راه بدن شما برای پاکسازی راه هوایی از مخاط، خلط یا مواد محرک است. ۲ نوع سرفه وجود دارد: سرفه غیرمولد و مولد. سرفه مولد شامل سرفه کردن مقداری مایع است، در مقابل، سرفه غیرمولد هیچ خلطی تولید نمی‌کند. از این رو به آن سرفه خشک می‌گوییم. بر خلاف تصور ما که سرفه علائم رایج بیماری مانند آنفولونزا و سرماخوردگی است، سرفه می‌تواند نشانه‌ای از چندین بیماری باشد. سرفه خشک می‌تواند نشان دهنده مشکلات زمینه‌ای مانند آسم، آلرژی، رفلاکس اسید، استرس و کم آبی بدن باشد.

یک نکته‌ی مهم؛ سرفه‌های بی دلیل که بیش از ۳ هفته طول می‌کشد، ممکن است نشان دهنده این باشد که شما یک بیماری زمینه ای دارید؛ در این صورت همیشه باید به پزشک مراجعه کنید.

سرفه خشک زیاد نشانه چیست؟

چون تمرکز این مقاله روی راه‌های درمان سرفه خشک قرار گرفته است، بهتر است با این بیماری هم بیشتر آشنا شوید.

تحریک و التهاب راه‌های هوایی فوقانی می‌تواند منجر به سرفه شود. از آنجایی که راه‌های هوایی فوقانی به اندازه راه‌های هوایی تحتانی غدد ترشحی ندارند، این نوع سرفه مخاط ایجاد نمی‌کند، از این رو اصطلاح «سرفه خشک» برای آن به کار برده می‌شود.

برخی از سرفه‌های خشک موقتی هستند؛ خفگی، غلغلک در گلو و محرک‌های محیطی مانند دود می‌تواند باعث سرفه خشک موقت شوند.

البته، شرایط زمینه‌ای مانند آلرژی، آمفیزم، برونشیت، آسم یا GERD می‌تواند باعث سرفه خشک شود، همانطور که برخی از داروها مانند مهارکننده‌های ACE می‌توانند باعث سرفه خشک شوند. مهم است که تا حد امکان اطلاعات بیشتری در مورد سرفه خود با پزشک خود در میان بگذارید تا آن‌ها بتوانند علت اصلی و درمان سرفه خشک مناسب را بیابند.

علت سرفه خشک زیاد چیست؟

دلایل متعددی برای سرفه کردن وجود دارد. این دلایل شامل:

• زمانی‌که شما در معرض محرک‌ها یا آلاینده‌هایی مانند گرد و غبار، مواد شیمیایی قوی یا دود قرار می‌گیرید، سرفه کردن یک امر رایج خواهد بود. در بسیاری از موارد، پس از اینکه دیگر در معرض محرک‌ها قرار نگرفتید، سرفه به سرعت متوقف خواهد شد.
• وجود یک ویروس در بدن شما می‌تواند دلیلی دیگری برای سرفه کردن به حساب آید. یک بیماری ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا ویروس کرونا ممکن است باعث سرفه شود. اگر یک بیماری ویروسی دارید، احتمالا علاوه بر سرفه، علائم دیگری مانند آبریزش بینی، گلودرد یا تب را هم تجربه خواهید کرد.
• شما آسم یا آلرژی دارید. آلرژی یا آسم ممکن است باعث حملات سرفه شود. آسم همچنین ممکن است با احساس سفتی در قفسه سینه یا تنگی نفس همراه باشد. تشخیص اینکه آیا آلرژی یا سرماخوردگی دارید همیشه آسان نیست، زیرا علائم ممکن است مشابه باشند. گاهی اوقات خرید تجهیزات پزشکی قابل حمل تنها راه حل ممکن است تا زمانی که تنگی نفس شما بهبود یابد.
• بیماری ریفلاکس معده یا (GERD) یکی دیگر از دلایل سرفه کردن است. GERD زمانی اتفاق می‌افتد که اسیدهای معده از معده به سمت مری شما جریان پیدا می‌کنند. اسیدها پوشش حساس مری را تحریک می‌کنند و ممکن است باعث سرفه، سوزش سر دل، طعم بد در دهان یا احساس توده در گلو شوند.
• سیگار کشیدن یکی دیگر از عوامل سرفه کردن است. این نوع سرفه که اغلب به عنوان سرفه سیگاری شناخته می‌شود و ممکن است زمانی رخ دهد که بدن شما سعی دارد، مواد شیمیایی را از ریه‌های شما خارج کند.

دلایل دیگری مانند داشتن بیماری‌های زمینه‌ای و بیماری‌های ریوی و سرفه ناشی از دارو مانند مهارکننده‌های ACE هم وجود دارند که منجر به سرفه می‌شوند.

درمان خانگی سرفه خشک و خارش گلو

در بیشتر موارد، افراد برای تسکین فوری از داروهای بدون نسخه استفاده می‌کنند. با این حال، در صورتی که سرفه بیش از ۳ هفته ادامه داشته باشد، پیدا کردن علت زمینه‌ای امری ضروری است؛ تا آن زمان، می‌توانید با این درمان‌های خانگی ساده، علائم سرفه خشک را در خانه مدیریت کنید.

عسل خام

عسل یکی از قدیمی‌ترین درمان‌های خانگی سرفه خشک است که ضدخواص التهابی است و به عنوان یکی از بهترین هدایای طبیعت شناخته می‌شود. همچنین دارای اثرات ضد میکروبی است که می‌تواند عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی جزئی را کاهش دهد. عسل غدد بزاقی را تحریک می‌کند تا بزاق بیشتری تولید کنند که به نوبه خود راه‌های هوایی شما را روان می‌کند و باعث می‌شود سرفه شما کمتر شود.

دو راه برای مصرف عسل وجود دارد، راه اول آن‌که یک تا سه بار در روز یک قاشق غذاخوری عسل میل کنید تا سرفه خشک خود را کنترل کنید. افزودن عسل به یک فنجان آب ولرم یا یک چای گیاهی راه دوم برای مصرف این ماده معجزه‌گر است.

عسل هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان خوب است، اما نباید به کودکان زیر دو سال داده شود؛ این نکته را فراموش نکنید.

زنجبیل

زنجبیل دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است که ایمنی بدن را تقویت می‌کند. این ماده حیرت‌آور یکی از موثرترین درمان‌های خانگی سرفه خشک است زیرا خلط‌آور است و به شما در دفع مخاط کمک می‌کند، در نتیجه شدت حملات سرفه‌ای کاهش پیدا می‌کند. امروزه چای‌هایی با طعم زنجبیل در بازار وجود دارد که شما می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. اما اگر دوست دارید از خواص این ماده بیشتر بهره ببرید، یک قاشق از آن را در چای یا آب داغ مخلوط کنید و سپس بنوشید.

مصرف بیش از حد زنجبیل می‌تواند معده شما را ناراحت کند، این نکته را به یاد داشته باشید.

زردچوبه

یکی دیگر از داروهای چند منظوره زردچوبه است که حاوی کورکومین است و خواص ضد التهاب، ضد ویروس و خواص ضد باکتریایی دارد. این ماده قوی به کاهش سرفه و سایر علائم آسم کمک می‌کند و قرن‌هاست که برای درمان بیماری‌های تنفسی فوقانی، برونشیت و التهاب لوزه نیز استفاده می‌شود.

نکته: می‌توانید یک قاشق چای‌خوری زردچوبه را به شیر داغ یا هر نوشیدنی گرم دیگری اضافه کنید و قبل از خواب آن را مصرف کنید.

بخار

استنشاق بخار یکی از بهترین درمان‌های خانگی برای سرفه خشک است و به خلاص شدن از شر خلط کمک می‌کند. بخار گرم به مرطوب شدن خشکی شما کمک می‌کند، مجرای بینی را تحریک خواهد کرد، درد گلو را کم می‌کند و شدت سرفه را کاهش می‌دهد.

یک کاسه بزرگ پر از آب داغ بردارید، سر خود را روی کاسه خم کنید، آن را با حوله‌ای بپوشانید و بخار آب را به مدت پنج دقیقه استنشاق کنید.

آب نمک غرغره کنید

آب شور با تغییر جهت مایعات، رطوبت را از ناحیه درد دور می‌کند که به کاهش تورم و کاهش تحریک ناشی از سرفه خشک کمک خواهد کرد. یک لیوان پر از آب گرم بردارید و نصف قاشق غذاخوری نمک را در آن مخلوط کنید. اجازه دهید آب کمی خنک شود و سپس شروع به غرغره کردن آب شور کنید. این آب باید چند ثانیه در پشت گلوی شما بماند و سپس آن را بیرون بیاورید. غرغره منظم به مدت چند روز به کنترل و درمان سرفه خشک شما کمک فراوانی می‌کند.

آویشن

از زمان بیماری منحوس و وحشتناک طاعون سیاه در اروپا، این چای به دلیل داشتن خواص دارویی فراوان مورد استفاده قرار می‌گیر. در طب سنتی ایران هم این ماده به عنوان یک داروی معجزه‌گر شناخته می‌شود. این چای ترکیبی ضد اسپاسم است و به شل شدن عضلات گلو کمک می‌کند. آویشن دارویی برای سرفه‌های خشک و گلودرد است که خواص آنتی اکسیدانی قوی دارد، همچنین قادر است مشکلات گوارشی را برطرف کند.

برای کاهش سرفه خشک روزی یک یا دو بار چای آویشن بنوشید، علاوه بر همه‌ی این خواص آویشن بوی مطبوعی را به فضای خانه شما می‌بخشد.

رطوبت سازها

داشتن یک دستگاه رطوبت ساز در خانه می‌تواند به طور قابل توجهی درد گلو و همچنین سرفه را کاهش دهد. از آنجایی که رطوبت‌سازها به تسکین گلو کمک می‌کنند، می‌توانند روی سرفه‌های خشک هم به طور موثری تاثیر گذار باشند.

رایحه درمانی

همان‌طور که گفته شد بخار گرفتن یکی از راه‌های درمان سرفه خشک است با این حال بهتر است، هنگام استفاده از بخار، چند قطره اسانس گیاهی به آن اضافه کنید. استفاده از رایحه درمانی با افزودن چند قطره روغن اکالیپتوس، روغن رزماری و سایر اسانس‌ها به آب داغ و استنشاق بخارات آن هم ممکن است به کاهش علائم سرفه خشک کمک کند. روغن اکالیپتوس در درمان بیماری‌های تنفسی بسیار موثر است، به همین دلیل این یک درمان خانگی عالی برای سرفه خشک خواهد بود.

به جای استفاده از اسانس می‌توانید چند قطعه برگ اکالیپتوس یا رزماری به آب داغ اضافه کنید.

فلفل تند

فلفل تند حاوی ترکیبی به نام کپسایسین است که به گیرنده‌های درد متصل می‌شود و هنگام مصرف غذاهای تند باعث ایجاد احساس سوزش خواهد شد. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مقدار کنترل شده پودر فلفل قرمز (که حاوی کپسایسین است) قادر است حساسیت گلو را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد و در نتیجه سرفه خشک را تا حدودی کنترل کند.

برگ نعنا

برگ‌های نعنا حاوی منتول است که به بی‌حس کردن اعصاب گلو کمک می‌کند و ممکن است حملات مکرر سرفه خشک را کاهش دهد، همچنین به رفع گرفتگی گلو کمک می‌کند. هنگام دم کردن چای ۳ تا ۵ برگ نعناع را در قوری بریزید و اجازه دهید دم بکشند؛ این معجون بسیار عالی عمل خواهد کرد.

ریشه گل ختمی

ریشه گل ختمی یک نوع گیاه باستانی است که برای درمان سرفه خشک مفید است. برخی از مطالعات اثربخشی آن را در تسکین گلو و کاهش تحریک ناشی از سرفه خشک نشان می‌دهد.

ریشه شیرین بیان

ریشه شیرین بیان از سالیان قبل از میلاد مسیح مورد استفاده قرار گرفته است و گفته می‌شود که درد را بهبود می‌بخشد، خلط را از بین می‌برد و سرفه را کاهش می‌دهد. چای ریشه شیرین بیان ممکن است به کاهش تحریک و احتقان گلو کمک کند.

تغییرات رژیم غذایی برای رفلاکس اسید

رفلاکس اسید یکی از علل شایع سرفه است. اجتناب از غذاهایی که می‌توانند باعث رفلاکس اسید شوند، یکی از بهترین راه‌ها برای مدیریت این بیماری و کاهش سرفه‌های همراه با آن است. هر فردی ممکن است، محرک‌های ریفلاکس متفاوتی داشته باشد که باید از آن‌ها اجتناب کند. افرادی که در مورد علت ریفلاکس خود مطمئن نیستند، می‌توانند با حذف رایج‌ترین محرک‌ها از رژیم غذایی خود و نظارت بر علائم شروع کنند. این غذاها و نوشیدنی‌ها باعث رفلاکس اسید می‌شوند:

• الکل
• کافئین
• شکلات
• غذاهای مرکباتی
• غذاهای سرخ شده و چرب
• سیر و پیاز
• گوجه فرنگی و محصولات بر پایه‌ی گوجه فرنگی مانند رب و سس

برای کم شدن حالا رفلاکس معده این غذاها را از منوی خود حذف کنید.

نارون قرمز

بومیان آمریکا اولین کسانی بودند که از پوست نارون قرمز به منظور درمان سرفه و مشکلات گوارشی استفاده کردند. نارون لغزنده شبیه ریشه گل ختمی است زیرا حاوی سطح بالایی از موسیلاژ است که به تسکین گلودرد و سرفه کمک فراوانی می‌کند. یک قاشق چای‌خوری از این گیاه خشک شده را به بک فنجان آب داغ اضافه کنید و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد. بفرمایید، نوش جان، چای نارون قرمز شده آماده شد.

توجه به این نکته ضروری است که نارون قرمز می‌تواند در جذب داروها اختلال ایجاد کند.

N-استیل سیستئین (NAC)

NAC مکملی است که از آمینو اسید ال سیستئین حاصل می‌شود. مصرف یک دوز روزانه ممکن است دفعات و شدت سرفه مرطوب را با کاهش مخاط در مجاری هوایی کاهش دهد. تحقیقات ثابت کرده‌اند که NAC می‌تواند به طور قابل توجهی و به طور مداوم علائم را در افراد مبتلا به برونشیت مزمن کاهش دهد؛ برونشیت مزمن یک التهاب طولانی مدت راه‌های هوایی است که باعث تجمع مخاط، سرفه و سایر علائم می‌شود.

NAC دارای عوارضی مانند کهیر، تورم، تب و مشکل در تنفس است، پس این نکته را به یاد داشته باشید که برای مصرف آن ابتدا با یک پزشک صحبت کنید.

پروبیوتیک‌

پروبیوتیک‌ها سیستم ایمنی بدن را با متعادل کردن باکتری‌های معده قوی‌تر می‌کند، اگر چه این کار تاثیر مستقیمی بر سرفه کردن ندارد، اما داشتن سیستم ایمنی به بدن در مبارزه با عفونت‌ها یا آلرژن‌هایی که ممکن است باعث سرفه شوند، کمک خواهد کرد.

مکمل‌هایی غنی از پروبیوتیک‌ها وجود دارند اما با این حال غذاهایی مانند ماست طبیعی، کیمچی و کلم وجود دارند که به طور طبیعی غنی از این ماده هستند.

بیشتر بخوانید: پری بیوتیک چیست و چه تفاوتی با پروبیوتیک دارد؟

تا اینجا با انواع سرفه، علل به وجود آمدن سرفه و روش‌های درمان سرفه خشک آشنا شدید. اما بهتر دانستیم که موضوع دیگری را با شما به اشتراک بزاریم.

 همان‌طور که بارها در این مقاله عنوان شد، در صورت تکرار چند هفته‌ای سرفه باید حتما به پزشک مراجعه کرد، در موارد گفته شده‌ی زیر هم مراجعه به پزشک، فراموش نشود.

• اگر فرد مبتلا به سرفه خشک زیر پنج سال سن داشته باشد.
• اگر هنگام سرف کردن خون دیدید.
• اگر سرفه می‌کنید و مخاطی به رنگ سبز، زرد، قهوه ای در آن مشاهده کردید.
• اگر احساس تنگی نفس یا خس خس دارید.
• اگر سرفه خشک شما عمدتا در شب است و شما احساس درد می‌کنید.
• اگر سیگاری هستید.
• اگر گرما، سردرد مداوم، گوش درد یا بثورات پوستی دارید.
• اگر اخیرا وزن کم کرده‌اید یا درد عضلات دارید.
• اگر فشار خون بالا، بیماری قلبی، بیماری تنفسی مانند آسم یا مشکلات معده دارید.
• اگر باردار یا شیرده هستید، زیرا ممکن است برخی داروها مناسب نباشند.
• اگر شرایط پزشکی دیگری دارید یا داروهای دیگری مصرف می‌کنید.
• اگر به هر دارویی حساسیت دارید.
• اگر سرفه باعث درد شدید، غش، استفراغ یا خستگی شود.
• اگر خس خس می کنید، تنگی نفس دارید یا در هنگام تنفس درد دارید.

سرفه خشک درمان خانگی

سرفه خشک می‌تواند تاثیر زیادی بر زندگی روزمره شما داشته باشد به طور مثال سرفه خشک، خواب شما را در شب ناخوشایند خواهد کرد. درمان‌های خانگی زیادی برای سرفه خشک وجود دارد که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند، با این حال، آن‌ها فقط برای استفاده کوتاه مدت ایمن هستند. برخی از این درمان‌ها در طب ایرانی هم نام برده شده‌اند. حتی ممکن است مجبور بشوید اجاره دستگاه اکسیژن ساز را در اولویت کارهای خود قرار دهید.

با این حال، سرفه خشک بر خلاف آنچه که نشان می‌دهد، می‌تواند دلایل جدی داشته باشد و در صورت درمان نکردن، بدتر شود. سرفه یک رفلکس محافظ در پاسخ به التهاب یا محرک است و نباید نادیده گرفته شود.

نظر شما در مورد این مطلب چیست؟ شما تا به حال از کدام یک از این درمان‌های خانگی استفاده کرده‌اید؟ به نظر شما کدام روش درمان موثرتر خواهد بود؟ شما راه درمان دیگری برای سرفه خشک می‌شناسید؟ لطفا آن را به ما معرفی کنید.

 اگر این مطلب برای شما مفید بود و توانسته‌اید از آن اطلاعات خوبی کسب کنید، آن را برای افرادی که به آن نیاز دارند به اشتراک بگذارید.