درد رشد، درد مبهم گرفتگی عضلانی است که بسیاری از کودکان در طول دوره رشد خود تجربه می‌کنند. این درد‌ها به طور ناگهانی و معمولا در شب، در پا‌ها، ران‌ها یا ساق پا ایجاد می‌شوند. درد رشد در کودکان می‌تواند شدید باشد و گاه تا حدی است که کودک را از خواب بیدار می‌کند. درد رشد خطرناک نبوده و به طور معمول هیچ عارضه‌ای به دنبال ندارد. این درد‌ها موقت هستند و با افزایش سن کودک به طور کامل از بین می‌روند و علت آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
اما برخی از نظریه‌ها حاکی از آن است که این درد ممکن است به دلیل رشد سریع استخوان‌ها و عضلات در کودکان باشد. درد رشد در بزرگسالان، بخشی طبیعی از دوران بلوغ است که با صبر و حوصله و با استفاده از راهکار‌های مناسب، می‌توان از شدت این درد کاست و به کودک کمک کرد تا این دوران را به سلامت پشت سر بگذارد. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را به پاسخ اینکه درد رشد چقدر طول می‌کشد، برسانیم.
درد رشد چیست؟
در پاسخ به سؤال درد رشد چیست؟ باید بگوییم این درد، رنج ناآشنایی است که در شب، به سراغ بسیاری از کودکان و نوجوانان می‌آید. این درد‌های تیز و ضربان‌دار، گاه در ساق پا‌ها، گاه در جلوی ران‌ها، پشت زانو، عضلات یا مفاصل خود را نشان می‌دهند. شدت درد رشد در سنین بین ۱۱ تا ۱۵ سالگی به اوج خود می‌رسد و همزمان با قد کشیدن کودک، بیشتر میشود. اما این درد، لزوما گریبانگیر تمام کودکان نیست و گاه می‌تواند ناشی از بیماری‌های دیگری باشد. در صورت مشاهده نشانه‌های جدی درد‌های رشد به پزشک متخصص یا فیزیوتراپی مراجعه کنید.
پیشنهاد میکنم مطلب اختلال رشد در کودکان را مطالعه کنید.
علائم در درد رشد
شدت درد، از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. برخی از کودکان، دردی طاقت‌فرسا را تجربه می‌کنند، در حالی که برخی دیگر طعم این رنج را کمتر می‌چشند. حضور درد نیز، در هر روز یکسان نیست. گاه این درد امان کودک را می‌برد و گاه آن را حس نمی‌کند. آزاردهنده‌ترین بخش این درد، در پا‌ها احساس میشود. اما مانعی برای بازی و شادی کودک نیست. درد‌های رشد، بیشتر در هر دو پا و در نواحی ران، پشت ساق پا و پشت زانو‌ها احساس میشود. کودکانی که درد‌های رشد را تجربه می‌کنند، گاه حساسیت بیشتری به درد دارند و ممکن است سردرد و شکم درد را نیز تجربه کنند.
علائم درد رشد در کودکان
درد رشد دردی است که در مسیر رشد کودکان، خود را نشان می‌دهد. این درد‌ها در دو مرحله سراغ کودکان می‌آیند و علائم درد رشد در کودک‌ها به شرح زیر است:
- مرحله اول: در سنین ۳ تا ۴ سالگی و با شروع راه‌رفتن کودک اتفاق می‌افتد که بهترین زمان برای تشخیص اختلالات ساق پا و سایر دلایل احتمالی درد است.
- مرحله دوم: بین سنین ۸ تا ۹ سالگی رخ می‌دهد و عضلات بازو و پا را درگیر می‌کند. این درد بیشتر در قسمت زانو‌ها و به صورت درد ساق پا احساس میشود.
درد‌های رشد در بیشتر موارد خفیف هستند و بدون نیاز به درمان خاصی، با روش‌های خانگی مانند ماساژ، تسکین می‌یابند.
علائم درد رشد در بزرگسالان
یکی از رایج‌ترین درد در بزرگسالی، درد ساق پا بوده که از علائم درد رشد و افزایش قد است. این درد، در پشت ساق پا با ضربان و در جلوی ساق پا با احساس کشیدگی خود را نشان می‌دهد. پشت زانو‌ها نیز از این درد‌ها بی‌نصیب نیستند. معمولا هر دو پا دچار درد می‌شوند و گاهی با سردرد و درد شکمی نیز همراه است.
پیشنهاد میکنیم مطلب انواع بیماری های زانو درد که باید بشناسید را مطالعه کنید.
نحوه تشخیص درد رشد
مشاهده علائم در کودک، دغدغه‌ای همیشگی برای والدین است. در این میان، درد‌های رشد می‌توانند نگرانی‌هایی را به همراه داشته باشند که با مراجعه به پزشک و همکاری با او می‌توان به علت این درد‌ها پی برد. پس از معاینه فیزیکی، پزشک سؤالاتی در مورد سوابق بیماری‌ها، آزمایش‌ها، رفتار‌ها و سایر اطلاعات مربوط به کودک از شما خواهد پرسید. صداقت در پاسخ به این سؤالات، نقشی کلیدی در تشخیص دقیق ایفا می‌کند. در ادامه، برای رفع سایر علل احتمالی درد رشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را تجویز کند:
- آزمایش هورمون‌های رشد
- آزمایش خون
- سی‌تی‌اسکن
- رادیوگرافی
- عکس‌برداری با اشعه ایکس
- سونوگرافی
سپس بسته به تشخیص پزشک روند درمان آغاز میشود.
بهترین راه های درمان درد رشد
درد رشد در کودکان با توجه به میزان دردی که کودک دارد، متفاوت است. درمان قطعی برای این درد‌ها وجود ندارد و با گذر زمان و اقدامات مراقبتی مناسب، می‌توان از این دوران دشوار عبور کرد. اما راهکار‌های مختلفی برای تسکین و درمان درد رشد وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
درمان درد رشد در کودکان
درد‌های رشد، مشکل دیگری ایجاد نمی‌کنند و بر رشد فرزندتان تأثیری نمی‌گذارند. اگر بخواهید بدانید که درد رشد چقدر طول می‌کشد؟ باید گفت که اغلب این درد‌ها طی یک یا دو سال به طور خود به خود بهبود می‌یابند. حتی اگر درد به طور کامل از بین نرود، شدت آن کمتر میشود. در این بین شما می‌توانید با اقدامات مراقبتی زیر، به کاهش ناراحتی فرزندتان کمک کنید:
- عضلات دردناک را ماساژ دهید.
- از کمپرس گرم یا سرد برای تسکین درد استفاده کنید.
- به کودک خود استراحت کافی بدهید.
- قرار‌دادن پارچه و کیسه‌های آب گرم روی پای دردناک
- دادن دارو‌های خفیف مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن و ایبوپروفن
همچنین دقت کنید که طی خواب از پد‌های حرارتی استفاده نکنید.
درمان درد رشد در بزرگسالان
درمان درد رشد در بزرگسالان به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. در برخی موارد، استفاده از حوله گرم یا بطری آب گرم برای ماساژ، آروماتراپی و روغن درمانی، طب سوزنی، انجام تمرینات ورزشی روزانه، ماساژ بدن با روغن زیتون یا پماد‌ها درمانی به تسکین درد کمک کند. در موارد دیگر، ممکن است به درمان‌های تخصصی‌تر مانند فیزیوتراپی، دارودرمانی یا جراحی نیاز باشد.
علت درد رشد چیست؟
علت دقیق این درد‌ها هنوز به طور کامل شناخته نشده است. مطالعات مختلف عواملی مانند سابقه خانوادگی، آستانه درد پایین، کاهش استحکام استخوان، کمبود ویتامین دی و اختلالات روانی را به عنوان زمینه‌ساز درد‌های رشد معرفی می‌کنند. نکته جالب توجه این است که درد رشد معمولا در محل رشد یا در زمان رشد سریع اتفاق نمی‌افتد. تصور بر این است که فعالیت بیش از حد طی روز، می‌تواند منجر به درد عضلانی در شب شود که محتمل‌ترین علت درد رشد است.
پیشنهاد میکنیم مطلب پوکی استخوان چیست و چگونه درمان میشود را حتما مطالعه کنید.
عوارض درد رشد
این درد‌ها عوارض جدی به دنبال ندارند. اما در برخی موارد، ممکن است نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تر باشند. در اینجا، به برخی از عوارض احتمالی درد رشد اشاره میشود:
- اختلال در خواب: درد‌های شبانه می‌تواند خواب کودک را مختل کند و به خستگی و تحریک‌پذیری او در طول روز منجر شود.
- مشکلات تمرکز: درد می‌تواند تمرکز کودک در مدرسه یا هنگام انجام تکالیف را مختل کند.
- فعالیت بدنی کم: ترس از درد می‌تواند کودک را از انجام فعالیت‌های ورزشی و تفریحی باز دارد.
- اضطراب و افسردگی: درد‌های مزمن می‌توانند به اضطراب و افسردگی در کودک منجر شوند.
راه‌های جلوگیری درد رشد
تا این قسمت مطلب با درد رشد چیست؛ آشنا شدید، باید راه‌های پیشگیری از آن را نیز بدانید. راهکار‌های مختلفی برای جلوگیری از وقوع یا کاهش شدت آن‌ها وجود دارد که عبارت اند از:
- تغذیه سالم: غذا‌های سالم و مقوی، میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئینی را در رژیم غذایی خود قرار دهید و مصرف غذا‌های فرآوری شده، فست فود و نوشیدنی‌های قندی را محدود کنید.
- فعالیت بدنی منظم: فعالیت‌های ورزشی مانند دویدن، شنا، دوچرخه‌سواری و فوتبال را به طور مرتب انجام دهید.
- خواب کافی: کودکان در سنین مدرسه به حدود ۹ تا ۱۱ ساعت و نوجوانان به حدود ۸ تا ۱۰ ساعت خواب در شب نیاز دارند.
- حفظ وزن سالم: وزن سالم می‌تواند به کاهش فشار بر مفاصل و عضلات کمک کند. از رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم برای حفظ وزن سالم بهره ببرید.
