آبسه ریه مجموعه بزرگی از چرک در بافت ریه است که در نتیجه عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود. باکتری‌هایی که به طور معمول نباید در ریه‌ها یافت شوند باعث التهاب می‌شوند که منجر به تجزیه بافت ریه می‌شود و در نتیجه چرک تولید می‌کند.
علائم بسته به حاد یا مزمن بودن آبسه ریه متفاوت است. آن‌ها ممکن است شامل تب، تعریق شبانه، خستگی، کاهش وزن، سرفه همراه با مخاط یا خون و درد قفسه سینه هنگام تنفس باشند. هنگامی که تشخیص با اشعه ایکس یا تصویربرداری بیشتر انجام شد، روش اصلی درمان آنتی بیوتیک برای خلاص شدن از بدن از عفونت است. جراحی به ندرت مورد نیاز است.
آبسه ریه چیست؟
آبسه ریه حفره‌ای پر از چرک است. در بیشتر موارد، این نتیجه یک عفونت باکتریایی در بافت ریه است. عفونت باعث مرگ بافت ریه می‌شود و چرک در فضای حاصل جمع می‌شود. درمان آبسه ریه می‌تواند چالش برانگیز باشد و همچنین می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
اگر آبسه ریه کمتر از ۴ تا ۶ هفته طول بکشد، حاد در نظر گرفته می‌شود. آبسه ریه که بیشتر از آن طول بکشد، مزمن در نظر گرفته می‌شود.
علائم آبسه ریه چیست؟
بارزترین علامت آبسه ریه سرفه مولد است. محتویاتی که سرفه می‌شود ممکن است خونی یا چرک مانند و با بوی بد باشد. علائم دیگر عبارتند از:
- بوی بد دهان
- تب ۱۰۱ درجه فارنهایت (۳۸.۳ درجه سانتیگراد) یا بالاتر
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- تعریق بیش از حد یا تعریق شبانه
- کاهش وزن
- خستگی
توضیح علائمی که در موارد آبسه ریه بر کل بدن تاثیر می‌گذارد شامل موارد زیر است:
- تب: تب یکی از علائم رایج بسیاری از انواع عفونت‌ها از جمله آبسه ریه است. در مورد عفونت باکتریایی، سلول‌های ایمنی بدن ما به نام ماکروفاژها سیگنال‌هایی (IL-1 و TNF) را به بقیه بدن ارسال می‌کنند تا یک پاسخ ایمنی کامل ایجاد کنند. این مولکول‌های سیگنال‌دهنده بازخوردی را به هیپوتالاموس، ناحیه‌ای از مغز می‌دهند که مسئول تنظیم دمای بدن ما است.
- تعریق شبانه: تعریق شبانه به تعریق زیاد در شب گفته می‌شود که لباس‌ها یا ملحفه‌های خود را خیس می‌کنید. تعریق شبانه با تبی که اغلب همراه با آبسه ریه است، مرتبط است. فردی که دچار آبسه ریه است ممکن است متوجه تعریق در شب شود اما در روز به دلیل نوسانات دمای اولیه بدن خود متوجه آن نمی‌شود. اگر در طول روز تب بسیار خفیفی دارید، افزایش دما ممکن است آنقدر قابل توجه نباشد که بدن شما شروع به تعریق کند. با این حال، هنگامی که این تب در شب ادامه می‌یابد، زمانی که بدن شما ظاهرا در خنک‌ترین حالت خود قرار دارد، تفاوت دما می‌تواند باعث تعریق شود.
- خستگی: افراد مبتلا به آبسه ریه اغلب از خستگی یا بی‌حالی بیش از حد در طول روز شکایت می‌کنند زیرا بدن انرژی زیادی برای ایجاد یک پاسخ ایمنی برای مبارزه با عفونت اعمال می‌کند. این افزایش مصرف انرژی انرژی کمتری را برای فعالیت‌های روزانه باقی می‌گذارد.
- کاهش وزن: افراد مبتلا به آبسه ریه ممکن است متوجه کاهش وزن شوند، به خصوص اگر وضعیت آن‌ها مزمن شود. ایده کاهش وزن به عنوان یکی از علائم این بیماری بسیار شبیه به خستگی است. تلاش بدن برای ایجاد پاسخ ایمنی و مبارزه با عفونت نیاز به انرژی دارد. از آنجایی که مبارزه با عفونت منجر به نیاز به انرژی بیشتر می‌شود، کالری بیشتری که می‌خوریم مصرف می‌شود و به طور بالقوه منجر به کاهش وزن می‌شود.
- سرفه: افراد مبتلا به آبسه ریه اغلب دچار سرفه می‌شوند زیرا سلول‌های التهابی می‌توانند بافت ریه را تحریک کنند که با عفونت مبارزه می‌کنند. بافت ریه ما به طور طبیعی حدود یک لیتر مخاط در روز تولید می‌کند. مخاط از آب و همچنین سایر محصولات سلولی تجزیه بافت طبیعی تشکیل شده است. در مورد آبسه ریه؛ تجزیه بافت به طور قابل ملاحظه‌ای بیشتر و در نتیجه مخاط بیشتری وجود دارد. این افزایش محتوای مخاطی و تحریک در ریه‌های ما می‌تواند منجر به سرفه‌ای شود که خلط خلط را دفع می‌کند. بسته به نوع باکتری درگیر در این عفونت، بلغم ممکن است زرد یا سبز به نظر برسد.
- سرفه حاوی خون: بافت ریه دارای تراکم رگ‌های خونی بالایی است زیرا خون ما قبل از اینکه به بقیه بدن برود، در آنجا اکسیژن دریافت می‌کند. اگر آبسه ریه شروع به فرسایش در یکی از این رگ‌های خونی کند، ممکن است هنگام سرفه کردن مخاط متوجه خون شوید. این موضوع منجر به سرفه خونی (هموپتیزی) می‌شود. اگر آبسه ریه در یک رگ خونی اصلی فرسایش یابد، این وضعیت می‌تواند بسیار جدی شود و به طور بالقوه منجر به خونریزی شود. خونریزی تهدید کننده زندگی بیش از ۱۰۰ تا ۶۰۰ میلی لیتر خون در ۲۴ ساعت در نظر گرفته می‌شود.
- درد قفسه سینه همراه با تنگی تنفس: پلوریسی اصطلاحی است که برای توصیف درد قفسه سینه هنگام تنفس استفاده می‌شود. اکثر مردم این درد را هنگام دم احساس می‌کنند زیرا افزایش ظرفیت هوا در ریه‌ها باعث کشیده شدن بافت و ایجاد درد می‌شود. منشا این درد پاسخ ایمنی بدن به عفونت است. این پاسخ ایمنی می‌تواند تحریک کننده یا آسیب رسان به بافت‌ها باشد. هنگامی که پلورا، پوشش بافت اطراف ریه‌ها درگیر می‌شود که با تنفس کشیده می‌شود، هنگام دم می‌توانید درد قفسه سینه را احساس کنید.
چه چیزی باعث آبسه ریه می شود؟
آبسه‌های ریه را می‌توان به عنوان اولیه یا ثانویه طبقه‌بندی کرد. آن‌ها علل مختلفی دارند و از سویه‌های مختلف باکتری ایجاد می‌شوند.
آبسه ریه اولیه
آبسه‌های اولیه در اثر عفونت ریه ایجاد می‌شوند. بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۵، اختلال مصرف الکل شرایطی است که احتمالا فرد را مستعد ابتلا به آبسه ریه می‌کند. افراد مبتلا به اختلال مصرف الکل اغلب حملات استفراغ و تغییر سطح هوشیاری را تجربه می‌کنند. این عوارض احتمال استنشاق محتویات معده و باکتری‌ها را در ریه‌ها افزایش می‌دهد که می‌تواند باعث عفونت شود.
افرادی که از الکل سوء استفاده می‌کنند، اغلب به دلیل سلامت کلی ضعیف و سوء تغذیه، سیستم ایمنی ضعیفی دارند که ابتلا به عفونت را آسان‌تر می‌کند. ذات الریه، از جمله نوعی به نام پنومونی آسپیراسیون نیز می‌تواند باعث آبسه اولیه ریه شود.
پنومونی آسپیراسیون عفونتی است که پس از استنشاق غذا یا ترشحات دهان، معده یا سینوس‌ها به جای رفتن به مری به ریه‌ها ایجاد می‌شود. این یک علت بسیار شایع آبسه‌های اولیه است. آسپیراسیون غذا یا ترشحات اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که فرد آرامبخش یا بیهوش است، چه در نتیجه مسمومیت یا بیهوشی باشد. مواد استنشاق شده اغلب به بافت ریه آسیب می‌رساند. همچنین معمولا پر از باکتری است، چه از یک عفونت یا از باکتری‌های معمولی موجود در دهان، دستگاه تنفسی یا معده باشد.
آبسه ریه ثانویه
آبسه ثانویه در اثر هر چیزی غیر از عفونتی ایجاد می‌شود که از ریه شروع می‌شود. مثال‌ها عبارتند از:
- انسداد راه های هوایی بزرگ در ریه
- بیماری همزمان در ریه
- عفونت از سایر قسمت‌های بدن که به ریه سرایت می‌کند
آبسه ریه ثانویه کمتر از آبسه ریه اولیه رخ می‌دهد. در ادامه دیگر دلایل رخ دادن آبسه ریه را معرفی خواهیم کرد.
علل آبسه ریه
شایع‌ترین دلیلی که باکتری‌های عامل عفونت به داخل ریه‌ها راه می‌یابند از طریق آسپیراسیون است. رویداد آسپیراسیون معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که فردی با اختلال هوشیاری یا توانایی بلع، بزاق دهان حاوی این باکتری‌ها را به جای بلعیدن، تنفس کند. علل دیگر عبارتند از بیماری لثه، اختلال در رفلکس سرفه، سرطان‌ها، نقص ایمنی و آمبولی سپتیک ریه است.
بیماری لثه
افراد مبتلا به بیماری لثه، مانند ژنژیویت، اگر بزاق آن‌ها به جای بلعیده شدن در نای پایین بیاید، بیشتر در معرض آبسه ریه هستند. ژنژیویت و سایر بیماری‌های پریودنتال به دلیل جمعیت زیادی از باکتری‌ها در دهان رخ می‌دهد. این تعداد افزایش یافته باکتری، در صورت آسپیراسیون، می‌توانند به راحتی بافت ریه را مستعمره کنند و آبسه ریه ایجاد کنند.
اختلال در رفلکس سرفه
هنگامی که بزاق از نای پایین می‌رود، رفلکس سرفه ایجاد می‌شود زیرا بدن تلاش می‌کند بزاق را وادار به برگشت این نای کند تا بتواند به مری، مسیر درست برای بزاق و غذا، بلعیده شود. با این حال، اختلال در هوشیاری این رفلکس سرفه را کاهش می‌دهد و احتمال بلعیدن باکتری را افزایش می‌دهد. برخی از افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی که بر ساقه مغز آن‌ها تأثیر می‌گذارد نیز می‌توانند رفلکس سرفه را مختل کنند. دلایل شایع اختلال هوشیاری و رویدادهای آسپیراسیون بعدی عبارتند از:
- مسمومیت با الکل
- بیهوشی عمومی
- استفاده مواد مخدر
- سکته
دهان، گلو یا سرطان های راه هوایی
برخی افراد با وجود هوشیاری دست نخورده مستعد آسپیراسیون محتویات دهانی هستند. افراد مبتلا به سرطان دهان و گلو ممکن است تغییرات ساختاری را در حفره دهان خود تجربه کنند که بلع صحیح را دشوارتر می‌کند. افراد مبتلا به تومور ریه یا یک جسم خارجی که در ریه‌هایشان گیر کرده (بلعیده شده) نیز ممکن است دچار آبسه ریه شوند. افراد مبتلا به این انسدادها ممکن است سعی کنند مخاط حاوی باکتری را سرفه کنند اما به دلیل این انسدادها قادر به انجام این کار نیستند. به این ترتیب، باکتری‌ها در بافت ریه باقی می‌مانند و می‌توانند باعث تجزیه بافت و تشکیل آبسه شوند. در صورت نارسایی تنفسی اجاره ونتیلاتور گزینه مناسب شماست.
نقص ایمنی
افراد با سیستم ایمنی ناکافی نیز مستعد ابتلا به آبسه ریه هستند. چنین نقص ایمنی ممکن است شامل HIV و کسانی باشد که از داروهای سرکوب کننده ایمنی استفاده می‌کنند. به طور معمول، اگر مقادیر کمی از باکتری‌ها به ریه‌های ما راه پیدا کنند، سیستم ایمنی ما قادر است بدون ایجاد مشکل با آن‌ها مبارزه کند. با این حال، در کسانی که عملکرد سیستم ایمنی ضعیفی دارند، این باکتری‌ها فرصت تکثیر دارند که به طور بالقوه منجر به تشکیل آبسه می‌شود.
آمبولی سپتیک ریه
علت نادر آبسه ریه آمبولی سپتیک ریه است. این زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های مستعمره‌کننده بافت در سایر نقاط بدن (مثلا دریچه قلب در اندوکاردیت) از آن بافت خارج شده و از طریق جریان خون به ریه‌ها حرکت می‌کنند. انجام نوار قلب در منزل گزینه مناسب افراد مبتلا به بیماری قلبی است.
چه کسانی در معرض خطر آبسه ریه هستند؟
افراد مبتلا به اختلال مصرف الکل یا افرادی که اخیرا بیمار شده‌اند (به ویژه ذات الریه) در معرض خطر بیشتری برای ایجاد آبسه ریه هستند. سایر افرادی که در معرض خطر هستند عبارتند از کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند از:
- پیوند عضو
- سرطان
- اچ‌آی‌وی
- بیماری خود ایمنی
این خطر برای افرادی که اخیرا تحت بیهوشی یا آرامبخش بوده‌اند، بالا است. استنشاق یک جسم خارجی که راه هوایی بزرگ را مسدود می‌کند نیز یک عامل خطر است.
آبسه ریه چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص آبسه ریه، پزشک ابتدا سابقه سلامتی شما را بررسی می‌کند. آن‌ها می‌خواهند در مورد عمل‌های اخیر در هنگام استفاده از بیهوشی بدانند. اگر مشکوک به آبسه باشند، خلط یا چرک شما را تجزیه و تحلیل می‌کنند.
همچنین پزشک ممکن است از تکنیک‌های تصویربرداری مانند عکس‌برداری با اشعه ایکس یا سی‌تی اسکن برای بررسی محل قرارگیری عفونت در ریه‌ها و رد سایر بیماری‌ها مانند سرطان یا آمفیزم استفاده کند. برای عفونت‌های جدی تر، پزشک ممکن است با استفاده از ابزاری به نام برونکوسکوپ، از ناحیه آبسه نمونه‌ای از مایع بگیرد. اگر پزشک فکر می‌کند که جسم خارجی وارد ریه‌های شما شده است، ممکن است یک برونکوسکوپی را وارد نای کند تا آن را پیدا کند.
آبسه ریه چگونه درمان می شود؟
آنتی بیوتیک‌ها درمان اولیه آبسه ریه هستند. متخصصان معمولا توصیه می‌کنند که درمان از ۳ هفته تا ۸ هفته طول بکشد. با این حال، درمان ممکن است در برخی موارد به مدت ۶ ماه یا بیشتر ضروری باشد. همچنین ممکن است پزشک تغییراتی در شیوه زندگی مانند اجتناب از سیگار کشیدن و نوشیدن مایعات بیشتر را پیشنهاد کند.
در برخی موارد، ممکن است به روش‌های تهاجمی‌تر یا جراحی نیاز باشد. می‌توان لوله‌ای را برای تخلیه چرک از آبسه وارد ریه کرد یا ممکن است برای برداشتن بافت ریه عفونی یا آسیب‌دیده به عمل جراحی نیاز باشد.
اگر علائم شرح داده شده را تجربه کردید و مشکوک به آبسه ریه هستید، معمولا اولین مرحله تشخیصی رادیوگرافی قفسه سینه است. در این اشعه ایکس، آبسه معمولا به صورت یک ضایعه گرد در ریه‌ها همراه با هوا و مایع (چرک) ظاهر می‌شود. در صورت نیاز به تصویر دقیق تری، سی تی اسکن نیز ممکن است انجام شود. هنگامی که این تصویربرداری آبسه ریه را نشان می‌دهد، پزشک شما باید تشخیص دهد که آیا این به دلیل یک رویداد آسپیراسیون است یا یک تومور یا جسم خارجی در جای خود قرار گرفته و مجرای خروجی را مسدود می‌کند و اغلب می‌تواند در اشعه ایکس یا سی تی دیده شود.
علاوه بر پیگیری تصویربرداری قفسه سینه، ممکن است یک ارائه دهنده مقداری از مخاط سرفه شده شما را بگیرند و برای کشت به آزمایشگاه آسیب‌شناسی بفرستند. از این جهت مفید است که گاهی اوقات به پزشک شما اجازه می‌دهد تا آنتی‌بیوتیک‌هایی را انتخاب کند که تجویز می‌شوند. با این حال، انجام این تجزیه و تحلیل ممکن است دشوار باشد زیرا مخاط سرفه شده ممکن است حاوی باکتری‌هایی از گلو یا دهان باشد که مسیر خود را به سمت بالا باز می‌کند، بنابراین به طور دقیق آنچه را در ریه‌ها است منعکس نمی‌کند.
عوارض احتمالی آبسه ریه چیست؟
در موارد نادر، آبسه ریه ممکن است پاره شود یا ترکیده شود. این موضوع یک نگرانی جدی پزشکی است. درمان جراحی نیز ممکن است منجر به عوارض شود. عوارض احتمالی پس از پارگی یا درمان جراحی آبسه عبارتند از:
- آمپیم. در آمپیم، مجموعه بزرگی از مایع عفونی در اطراف ریه نزدیک آبسه تجمع می‌یابد. این وضعیت می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. مراقبت‌های پزشکی فوری مورد نیاز است تا بتوان مایع را خارج کرد.
- فیستول برونش پلورال. فیستول برونکوپلورال یک اتصال غیرطبیعی است که بین یک راه هوایی بزرگ در داخل ریه و فضای پوششی اطراف قسمت بیرونی ریه ایجاد می‌شود. جراحی یا برونکوسکوپی می‌تواند آن را اصلاح کند.
- خونریزی از ریه یا دیواره قفسه سینه. این موضوع می‌تواند مقدار کمی خون یا مقدار زیادی خون باشد که زندگی را تهدید می‌کند.
- گسترش عفونت به سایر قسمت‌های بدن. اگر عفونت ریه شما را ترک کند، می‌تواند در سایر قسمت‌های بدن از جمله مغز شما آبسه ایجاد کند. برای استراحت کردن اجاره تشک مواج گزینه مناسبی است.
آیا آبسه ریه خطرناک است؟
آبسه اولیه ریه که با آنتی بیوتیک درمان می‌شود، در ۹۰ درصد مواقع بدون عارضه بهبود می‌یابد. آبسه‌های ریه ثانویه شانس بیشتری برای مرگ دارند. دریافت درمان در اسرع وقت ممکن است چشم‌انداز را بهبود بخشد.
