سی تی اسکن ریه چیست و چرا باید انجام دهیم؟

سی تی اسکن ریه، یک ابزار تشخیصی ارزشمند و قدرتمند است که به پزشکان در تشخیص و بررسی دقیق بیماری‌های مختلف ریوی کمک می‌کند. این روش، اطلاعات جامع و کاملی از ریه‌ها و سایر اندام‌های قفسه سینه ارائه می‌دهد و در بسیاری از موارد، نقشی حیاتی در نجات جان بیمار ایفا می‌کند. با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با مفهوم سی تی اسکن آشنا کنیم و بگوییم که دلایل انجام سی تی اسکن ریه چیست؟

سی تی اسکن ریه چیست

در این قسمت قصد داریم بگوییم سی تی اسکن ریه چیست؟ سی تی اسکن ریه، دروازه‌ای به سوی دنیای شگفت انگیز درون قفسه سینه شماست. سی تی اسکن ریه، یک روش تصویربرداری دقیق و پیشرفته است که با استفاده از اشعه ایکس و یک آشکارساز دیجیتال، تصاویر مقطعی و جزئی از ریه‌ها، مجاری تنفسی، قفسه سینه و سایر اندام‌های داخلی را ارائه می‌دهد. این تصاویر، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پزشک معالج قرار می‌دهند تا به تشخیص و بررسی دقیق بیماری‌های مختلف ریه و سایر ناهنجاری‌ها بپردازد.

دلایل متعددی برای انجام سی تی اسکن ریه وجود دارد. برای مثال علت استفاده از سی تی اسکن می‌تواند برای تشخیص و بررسی علائم تنفسی، سرفه طولانی مدت یا سرفه‌های مزمن و مداوم، تنگی نفس و مشکل در تنفس، درد قفسه سینه و خونریزی ریه یا سرفه خونی باشد. به علاوه سی تی اسکن می‌تواند برای تشخیص تومورهای ریه، مدیاستن (فضای بین ریه‌ها) و سایر قسمت‌های قفسه سینه هم استفاده شود. در ضمن یکی دیگر از دلایل انجام سی تی اسکن مشکوک شدن پزشک به تغییر سایز، شکل و  جابه‌جا شدن عضوهای قفسه سینه است.

سی تی اسکن ریه با تزریق برای چیست

در این روش استخوان‌ها به آسانی دیده می‌شوند، اما بافت‌های نرم به‌ خوبی نشان داده نمی‌شوند و به‌ صورت نامرئی (خیلی کم رنگ) دیده خواهند شد. برای افزایش وضوح تصاویر بافت نرم، ممکن است از ماده‌ی حاجب (کنتراست) استفاده کنند. این ماده باعث مسدود شدن پرتو X شده و در تصویر به‌ رنگ سفید مشاهده می‌شود. مواد حاجب اغلب دارای ید یا باریوم سولفات هستند و به‌ صورت وریدی تزریق می‌شوند. این روش برای بهتر دیده شدن رگ‌های خونی و دیگر بافت‌ها و اندام‌های نرم مانند مجاری ادراری، کبد یا کیسه صفرا در تصاویر CT استفاده می‌شود. در نهایت تصاویر سی تی اسکن توسط رادیولوژیست متخصص تفسیر و گزارش می‌شود. عوارض جانبی این روش معمولاً خفیف و گذرا هستند و ممکن است شامل مواردی مانند حالت تهوع و استفراغ، احساس گرما، درد در محل تزریق و واکنش آلرژیک به ماده حاجب (در موارد نادر) باشد.

سی تی اسکن ریه چگونه انجام میشود

در طول سی تی اسکن ریه، بیمار روی تخت متحرکی قرار می‌گیرد که به داخل دستگاه سی تی اسکن هدایت می‌شود. این دستگاه، یک حلقه بزرگ است که در آن اشعه ایکس و آشکارسازهای دیجیتال قرار دارند.

• آمادگی: قبل از انجام سی تی اسکن ریه، باید لباس‌های خود را درآورده و یک گان مخصوص بپوشید. از شما خواسته می‌شود تا جواهرات و سایر اشیاء فلزی را از خود دور کنید.
• تزریق ماده حاجب: همان طور که اشاره کردیم در برخی موارد، ممکن است از ماده حاجب وریدی برای افزایش وضوح تصاویر استفاده شود. این ماده از طریق یک رگ در بازوی شما تزریق می‌شود.
• قرارگیری روی تخت اسکن: شما روی تخت اسکن دراز می‌کشید و به داخل دستگاه سی تی اسکن هدایت خواهید شد.
• تصویربرداری: در حین اسکن، باید بی حرکت بمانید. دستگاه سی تی اسکن حول شما می‌چرخد و اشعه ایکس را از زوایای مختلف به ریه‌های شما تابش می‌دهد.
• پردازش اطلاعات: تصاویر توسط کامپیوتر پردازش شده و به صورت برش‌های مقطعی از ریه‌ها و سایر اندام‌های داخلی نمایش داده می‌شوند. این روش حدودا ربع ساعت زمان می‌برد.

سی تی اسکن ریه خطرناک است؟

با وجود اطلاعات ارزشمندی که سی تی اسکن در اختیار پزشک قرار می‌دهد ممکن است این سوال در ذهن شما به وجود بیاید که آیا سی تی اسکن ریه ضرر دارد یا خیر. این سوالی است که فقط پزشک شما می‌تواند به آن پاسخ دهد. پزشک شما خطرات و مزایای سی تی اسکن ریه را بر اساس سن، سلامتی و سابقه پزشکی شما ارزیابی می‌کند. اما در کل می‌توانیم بیان کنیم که اشعه ایکس مورد استفاده در این روش می‌تواند به سلول‌های بدن آسیب برساند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. در ضمن ماده حاجب یددار می‌تواند به کلیه‌های شما آسیب برساند، به خصوص اگر مشکلات کلیوی دارید. همچنین سی تی اسکن ریه برای زنان باردار و شیرده توصیه نمی‌شود.

کاربرد سی تی اسکن ریه

این روش، با کاربردهای متعددی که داشته، یک ابزار تشخیصی کارآمد در اختیار پزشکان است. در ادامه برای شما کاربرد سی تی اسکن ریه را توضیح می‌دهیم.

• تشخیص سرطان ریه: سی تی اسکن ریه، ابزاری دقیق برای تشخیص زودهنگام سرطان ریه، حتی در مراحل اولیه بیماری است. این روش، در شناسایی تومورها، بررسی اندازه و محل آن‌ها و همچنین تشخیص گسترش احتمالی سرطان به سایر اندام‌ها، نقش حیاتی ایفا می‌کند.
• تشخیص عفونت‌ ریه: سی تی اسکن ریه، در تشخیص انواع عفونت‌های ریوی مانند ذات‌الریه، برونشیت و عفونت‌های قارچی، بسیار کارآمد است. این روش، به پزشکان در شناسایی نوع عفونت، محل دقیق آن و همچنین بررسی میزان درگیری ریه‌ها کمک می‌کند.
• بررسی آمفیزم و بیماری‌های ریوی مزمن: سی تی اسکن ریه، تصاویری دقیق از ریه‌ها ارائه می‌دهد که به واسطه آن، پزشکان می‌توانند به بررسی بیماری‌های ریوی مزمن مانند آمفیزم، فیبروز ریوی و برونشیت مزمن بپردازند. سی تی اسکن، در تعیین شدت بیماری و همچنین بررسی عوارض احتمالی آن، نقشی کلیدی دارد.
• تشخیص لخته شدن خون در ریه‌ها: سی تی اسکن ریه، ابزاری کارآمد برای تشخیص آمبولی ریه (لخته شدن خون در ریه‌ها) است. این روش، در شناسایی سریع لخته خون و همچنین تعیین محل دقیق آن، به پزشکان کمک می‌کند تا اقدامات درمانی لازم را به سرعت انجام دهند.
• بررسی ناهنجاری‌های مادرزادی ریه: سی تی اسکن ریه، در تشخیص ناهنجاری‌های مادرزادی ریه مانند نقص دیواره بین بطنی و بین دهلیزی، بسیار مفید است. این روش، به پزشکان در بررسی دقیق ساختار ریه‌ها و همچنین تعیین بهترین روش درمانی برای این ناهنجاری‌ها کمک می‌کند.
• ارزیابی قبل از عمل جراحی: سی تی اسکن ریه، به جراحان در ارزیابی دقیق ریه‌ها قبل از عمل جراحی کمک می‌کند. این روش، اطلاعات حیاتی را در مورد ساختار ریه‌ها، محل تومورها و همچنین عروق خونی و لنفاوی ریه‌ها در اختیار جراحان قرار می‌دهد تا عمل جراحی را با دقت و ظرافت بیشتری انجام دهند.

فرق سی تی اسکن با رادیولوژی ریه چیست

دو روش رایج برای تصویربرداری از ریه‌ها و کمک به تشخیص بیماری، سی تی اسکن و رادیولوژی هستند. اما این دو روش با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. سی تی اسکن تصاویر مقطعی و جزئی‌تری از ریه‌ها را نسبت به رادیولوژی ارائه می‌دهد. سی تی اسکن می‌تواند ساختارهای داخلی ریه‌ها، مانند عروق خونی، راه‌های هوایی و بافت ریه را به طور دقیق نشان دهد. اما رادیولوژی فقط تصویری دو بعدی از ریه‌ها ارائه می‌دهد.

همچنین در سی تی اسکن از اشعه ایکس بیشتر از رادیولوژی استفاده می‌کند. در ضمن سی تی اسکن معمولاً بیشتر از رادیولوژی طول کشیده و هزینه بیشتری نسبت به آن دارد. نهایتا پزشک تشخیص میدهد که شما نیاز به کدام مورد از روش های تشخیصی دارید.