کودکان عموما به مراقبت و پیگیری بیشتری نیاز دارند تا روند رشد خوب و متعادلی را پشت سر بگذارند. در برخی موارد شرایط خانوادگی، ژنتیک، شرایط اجتماعی و موارد دیگر می‌تواند مسیر رشد و نمو کودک را تحت تاثیر قرار دهد و او را درگیر مشکلات متعددی کند. یکی از بیماری‌های مزمن و خطرناک که درصدی از کودکان به آن دچار می‌شوند تنگی نفس عصبی است که در اثر مشکلات روحی و روانی شکل می‌گیرد. تنگی نفس عصبی در کودکان به‌عنوان یک معضل بزرگ برای بسیاری از خانواده‌ها تبعات روانی و مالی زیادی به‌دنبال دارد. در این مقاله سعی شده تا بیشتر با دلیل ایجاد تنگی نفس عصبی در کودکان و پی آمدهای آن آشنا شوید؛ بنابراین تا پایان همراه ما بمانید.
تنگی نفس چیست؟
تنگی نفس یک وضعیت ناراحت‌کننده است که ورود هوا به داخل ریه‌ها را دشوار می‌کند، این شرایط می‌تواند سیستم عصبی و قلبی و عروقی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. مشکلات تنفسی یکی از شایع‌ترین نوع اورژانس کودکان است. گاهی این مشکل به‌صورت ناگهانی و برای دوره‌های کوتاهی ایجاد می‌شود که بدون شک تبعات مخربی بر روح و روان فرد خواهد داشت؛ اما در برخی موارد این مشکل بسیار حاد خواهد شد که نمونه‌ای بارز از آن مشکل تنگی نفس عصبی آن هم در کودکان است. کودکانی که به این بیماری دچار می‌شوند اغلب تجربه‌های سختی را پشت سر می‌گذارند که بدون شک این موضوع در رشد آن‌ها تاثیرگذار خواهد بود.
همه کودکان گاهی احساس ضعف یا بی‌حالی دارند، این بخشی از فرآیند رشد آن‌هاست؛ اما این احساسات در دوره‌های زمانی مداوم تکرار و به‌صورت طولانی‌مدت احساس شوند یک مشکل جدی و خطرناک به‌نظر می‌رسد و نگران‌کننده خواهد بود. تنگی نفس عصبی در کودکان معمولا ناشی از مشکلات روحی و روانی به‌ویژه افسردگی است که تبعات جبران ناپذیری را به‌دنبال خواهد داشت. اما در بسیاری از موارد این نوع از افسردگی قابل درمان است و می‌توان احساس بهتری را در کودک به وجود آورد که روند بهبودی وی را تسریع خواهد بخشید.
چه چیزی باعث افسردگی می شود؟
افسردگی اغلب حاصل واکنش به یک اتفاق مانند سوء استفاده، خشونت در مدرسه، مرگ یکی از نزدیکان و حتی مشکلات خانوادگی مانند خشونت خانگی یا فروپاشی خانواده است. ممکن است فرد پس از استرس طولانی‌مدت دچار افسردگی شود و اثرات خود را مانند تنگی نفس عصبی نشان دهد.
در برخی موارد اثرات افسردگی خیلی دیر خود را نشان خواهد داد که این یک اتفاق بسیار خطرناک است. در برخی موارد گزارش می‌شود که خانواده‌ها با اطلاع از این موضوع دچار شوک می‌شوند و حتی از دلیل قطعی آن آگاهی ندارند. افسردگی در کودکان معمولا خیلی رایج نیست، به‌همین خاطر با دیدن اولین نشانه‌ها در کودک باید به‌سرعت دلیل و راهکار آن را یافت.
علائم و نشانه های افسردگی در کودکان
افسردگی به دو صورت فیزیکی و احساسی خود را نشان می‌دهد. از جمله علائمی که نشان‌دهنده یک کودک افسرده است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فیزیکی
- خستگی یا کم انرژی بودن حتی در زمان استراحت
- بی‌قراری یا مشکل در تمرکز
- مشکل در انجام فعالیت‌های روزانه
- تغییر در اشتها یا الگوی خواب
- درد یا دردهایی که دلیل واضحی ندارند
- تنگی نفس عصبی
احساسی و عاطفی
- غم و اندوه مداوم و اضطراب
- دوری از دیگران و تنهایی
- افکار خودآزاری و خودکشی
- احساس بی‌ارزشی و ناامیدی
علائم تنگی نفس عصبی در کودکان
کودکی که با بیماری افسردگی و مشکلات ناشی از آن دست و پنجه نرم می‌کند در معرض تنگی نفس عصبی است که این عامل با علائمی مانند موارد زیر خود را نشان می‌دهد:
- سخت نفس کشیدن
- حرف زدن تند و پشت سر هم
- تقلا برای هر تنفس
- به داخل کشیده شدن دنده‌های سینه کودک
- تنفس پر سر و صدا
- تنفس بسیار سریع‌تر از حد معمول
- آبی شدن رنگ لب‌ها و گاهی صورت
- درگیر شدن عضلات کتف، سر و گردن
راه حل هایی جهت حل مشکل تنگی نفس عصبی در کودکان
راه‌حل‌های زیادی برای کنترل تنگی نفس کودک ناشی از هراس وجود دارد که به کاهش سرعت تنفس او کمک زیادی خواهد کرد. از جمله این راهکارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
روش لب های فشرده
به کودک خود کمک کنید که عضلات گردن و شانه را رها کند و به او بگویید که تنها از طریق بینی نفس بکشد و تا دو نوبت دهان خود را بسته نگه دارد. جمع شدن لب‌ها و باز شدن آن‌ها همرمان با ۴ تنفس آرام به برگشت تنفس کودک کمک زیادی خواهد کرد.
نشستن
کودک را در حالت نشسته قرار دهید و پاهای او را صاف روی زمین بگذارید سپس به او کمک کنید تا سینه خود را جلو و آرنج را روی زانوها قرار دهد. این وضعیت به کودک کمک می‌کند تا هم آرامش خود را بازیابد و هم تنفس او به حالت طبیعی برگردد. این وضعیت به کودک کمک می‌کند تا فضای بیشتری در حفره قفسه سینه‌اش ایجاد شود و تنفس در ریه‌ها به حالت نرمال برگردد.
به عقب برگشتن در حالت ایستاده
به فرزندتان کمک کنید تا در حالت ایستاده نزدیک دیوار بایستد و باسن خود را به دیوار تکیه دهد. پاهای او را به عرض شانه باز کنید تا دست‌های خود را روی ران قرار دهد. او را کمی به جلو سوق دهید تا بازوها را در مقابل خود کاملا آویزان کند. این وضعیت به کودک کمک می‌کند تا فضای بیشتری در قفسه سینه برای ریه‌های او ایجاد شود.
خوابیدن در وضعیت آرام
دراز کشیدن به پهلو و قرار دادن یک بالشت بین پاها و قرار دادن سر به سمت بالا به‌راحتی تنفس کودک کمک می‌کند و وی را از تنش و استرس ناشی از تنگی نفس دور خواهد کرد. این موقعیت نیز به کودک کمک می‌کند تا در آرامش خاطر بیشتری نفس بکشد.
ایجاد هوای خنک
در برخی از موارد با استفاده از یک فن یا ایجاد هوای خنک برای کودک می‌توان شرایط بهتری را برای او ایجاد کرد تا زودتر به حالت اولیه خود برگردد. استفاده از پنکه در بسیاری از موارد برای فردی که دچار تنگی نفس شده است معجزه می‌کند و وی را به حالت اولیه برمی‌گرداند.
نوشیدن قهوه
تقریبا همه ما از مزایای قهوه و اثرات آرامش‌بخش آن آشنا هستیم. پس از برگشتن فرزندتان به حالت نرمال سعی کنید یک فنجان قهوه به او بدهید، قهوه به دلیل خاصیت آرامش بخشی عملکرد ریه‌ها را تا ۴ ساعت بهبود می‌بخشد.
با کودک صحبت کنید
حتما در فرصتی مناسب با کودک خود صحبت کنید و دلیل ناراحتی او را جویا باشید. تنگی نفس عصبی در کودکان در اثر ناراحتی و فشار روحی و روانی ایجاد می‌شود؛ بنابراین اطلاع از دلیل این موضوع می‌تواند روند درمان کودک شما را بهبود و تسریع ببخشد. سعی کنید بدون قضاوت کردن یا حمله به خوبی به حرف‌های فرزندتان گوش دهید و به‌دنبال راهکار باشید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
تنگی نفس مداوم در کودکان نشانه‌ای از وضعیت خطرناک اوست که باید حتما در اسرع وقت پیگیری شود. در‌صورتی‌که این وضعیت در کودک شما ادامه دار بود و با درمان‌های خانگی حل نشد بهتر است با دیدن این علائم به دکتر مراجعه کرد:
- تغییر در میزان تنفس
- احساس محدود شدن حرکات کودک
- کم آوردن نفس در هنگام هر فعالیت ساده ورزشی و جنبشی
- ایجاد تورم در قسمت قوزک پا
- تنفس باصدای خش‌دار و بلند
- ایجاد تب و لرز و سرفه‌های خطرناک
- احساس تهوع مداوم
سخن پایانی
تنگی نفس یکی از مشکلات شایع در کودکان است که بسیاری از آن‌ها حداقل یک بار این مشکل را تجربه کرده‌اند. اما تنگی نفس عصبی در کودکان که اغلب با آثار مداوم و پی در پی خود را نشان می‌دهد زنگ خطری برای سلامتی آن‌ها به‌حساب می‌آید. عموما این نوع تنگی نفس در اثر مشکلات روحی و روانی بر کودک شکل می‌گیرند که نشانی از افسردگی و احساس اضطراب در اوست. بسیاری از کودکان در سنین کم به محض برخورد با شرایطی ناراحت‌کننده به سرعت دچار اضطراب و استرس می‌شوند که گاهی به صورت تنگی نفس خود را نشان می‌دهد. درصورتی مشاهده این علائم در کودک خود به سرعت به فکر حل این مشکل و برگرداندن کودک خود به حالت نرمال باشید.
3 پاسخ به “تنگی نفس عصبی در کودکان را بشناسید”
سلام دختر من تنکی نفس داره بعضی وقتا ۱۲ سالشه نمیدانم چه متخصصی ببرم
سلام ببخشید من ۱۲ ساله هستم و شبا خیلی تنگی نفس دارم
سلام.وقت بخیر پسر بچه ی ۵ساله دارم.مدت ۴_۵روزه که به سختی نفس میکشه*جوری که شونه هاش به سمت بالا و پائین میان. برادر کوچک ترش خیلی اذیتش میکنه.چ پیشنهادی دارین؟