در دنیای پرهیاهوی امروز، آلودگی هوا، بیماری‌های تنفسی و سبک زندگی ناسالم، تنفس سالم را به چالشی بزرگ تبدیل کرده‌اند. در این میان، دستگاه اکسیژن ساز به عنوان فرشته نجات، نقشی حیاتی در تامین اکسیژن مورد نیاز بدن ایفا می‌کند. این دستگاه با غلظت بالای اکسیژن، تنفسی راحت و آسوده را به ارمغان می‌آورد و به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک می‌کند. در ادامه مقاله قصد داریم این وسیله را معرفی و آموزش کار با دستگاه اکسیژن ساز را به شما توضیح دهیم.
معرفی قطعات مهم دستگاه اکسیژن ساز
پیش از آنکه قطعات مهم این وسیله را برای شما بیان کنیم قصد داریم بگوییم که دستگاه اکسیژن ساز چیست؟ دستگاه اکسیژن ساز، دستگاهی پزشکی است که با استفاده از تکنولوژی‌های نوین، اکسیژن موجود در هوا را تغلیظ کرده و آن را به صورت خالص در اختیار بیمار قرار می‌دهد. این دستگاه، با حذف نیتروژن و سایر گازها از هوا، غلظت اکسیژن را تا ۹۵% افزایش می‌دهد. این دستگاه، راه حلی موثر برای رفع مشکلات تنفسی و افزایش سطح اکسیژن خون در افراد مبتلا به بیماری‌های مختلف مانند COPD، آسم، نارسایی قلبی و بیماری‌های ریوی است. اکسیژن ساز از قطعات مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظایف مهمی را در فرآیند تولید اکسیژن ایفا می‌کنند. در ادامه به معرفی قطعات مهم دستگاه اکسیژن ساز و شرح وظایف هر کدام می‌پردازیم.
کمپرسور
کمپرسور قلب تپنده دستگاه اکسیژن ساز است. وظیفه‌ی کمپرسور، فشرده سازی هوای محیط است. هوای فشرده شده به بخش‌های دیگر دستگاه هدایت می‌شود تا اکسیژن از آن جدا شود. کمپرسورها در دو نوع پیستونی و روتاری ساخته می‌شوند. کمپرسورهای پیستونی قدرتمندتر هستند و برای مصارف طولانی مدت مناسب‌ترند، اما صدای بیشتری تولید می‌کنند. کمپرسورهای روتاری صدای کمتری دارند، اما عمر مفید آن‌ها کوتاه‌تر است.
فیلترها
فیلترها در ورودی و خروجی دستگاه اکسیژن ساز تعبیه شده‌اند. هوای محیط قبل از ورود به کمپرسور، از فیلتر ورودی عبور می‌کند. این فیلتر ذرات معلق، گرد و غبار و آلاینده‌ها را از هوا جدا می‌کند تا به کمپرسور و سایر قطعات دستگاه آسیب نرسد. فیلتر خروجی نیز ذرات ریز زئولیت و رطوبت را از اکسیژن خالص جدا می‌کند.
برج های جذبی
برج‌های جذبی ستون‌های بلندی هستند که از دانه‌های زئولیت پر شده‌اند. زئولیت یک ماده معدنی متخلخل است که خاصیت جذب نیتروژن را دارد. هوای فشرده شده از برج‌های جذبی عبور می‌کند و نیتروژن توسط زئولیت جذب می‌شود. در نتیجه، اکسیژن خالص از برج‌های جذبی خارج خواهد شد.
مخزن ذخیره اکسیژن
اکسیژن خالص بعد از جدا شدن از نیتروژن، در مخزن ذخیره اکسیژن ذخیره می‌شود. این مخزن از جنس فلز یا پلاستیک ساخته می‌شود و به گونه‌ای طراحی شده است که فشار اکسیژن را ثابت نگه دارد.
شیر برقی
شیر برقی وظیفه‌ی کنترل جریان اکسیژن را بر عهده دارد. این شیر با توجه به تنظیمات دستگاه، میزان اکسیژن مورد نیاز بیمار را به او ارائه می‌دهد.
فلومتر
فلومتر وظیفه تنظیم و نمایش میزان جریان اکسیژن خروجی را بر عهده دارد. این وسیله بر روی شلنگ اکسیژن نصب می‌شود و به بیمار و کادر درمان کمک می‌کند تا میزان اکسیژن دریافتی بیمار را کنترل کنند.
لیوان مرطوب کننده
هوای فشرده شده بسیار خشک است و می‌تواند باعث خشکی بینی و گلو شود. لیوان مرطوب کننده، رطوبت هوا را افزایش می‌دهد و از خشکی مجاری تنفسی بیمار جلوگیری می‌کند.
ماسک یا سوند بینی
ماسک یا سوند بینی برای انتقال اکسیژن به بیمار استفاده می‌شود. ماسک بر روی دهان و بینی بیمار قرار می‌گیرد و سوند بینی از طریق بینی وارد مجاری تنفسی بیمار می‌شود.
بنابراین آشنایی با قطعات مهم دستگاه اکسیژن ساز و وظایف آن‌ها، به شما در آموزش استفاده از دستگاه اکسیژن ساز و نگهداری صحیح از آن کمک می‌کند.
چگونه دستگاه اکسیژن ساز را نصب کنیم؟
نصب و آموزش کار با دستگاه اکسیژن ساز به صورت صحیح برای دریافت حداکثر مزایا و تضمین عملکرد ایمن آن ضروری است. در ادامه مراحل نصب این دستگاه را به شما آموزش می‌دهیم.
مرحله اول: دستگاه اکسیژن ساز را تنظیم کنید
ابتدا باید دستگاه را در مکانی صاف، خشک و به دور از رطوبت و نور مستقیم خورشید قرار دهید. فاصله حداقل ۳۰ سانتی‌متری از دیوارها و اشیاء دیگر را حفظ کنید. این فاصله در اطراف دستگاه برای گردش هوا است. همچنین محل باید تهویه مناسب داشته باشد. از قرار دادن دستگاه در معرض دود، گرد و غبار و مواد شیمیایی نیز خودداری کنید. سپس سیم برق دستگاه را به پریز برق متصل نمایید. به علاوه از سالم بودن سیم برق و عدم وجود پارگی یا اتصالی اطمینان حاصل کنید. بعد از آن شلنگ اکسیژن را به خروجی اکسیژن دستگاه متصل نمایید. مطمئن شوید که شلنگ به طور کامل به خروجی وصل است تا از نشت اکسیژن جلوگیری شود. سر دیگر شلنگ را هم به ماسک یا کانولای بینی متصل کنید.
مرحله دوم: دستگاه اکسیژن ساز را روشن کنید
در این مرحله باید دکمه روشن/خاموش را فشار دهید تا دستگاه روشن شود. چند دقیقه صبر کنید تا دستگاه به طور کامل گرم شود. در طول گرم شدن، آلارم دستگاه ممکن است به صدا در آید. این امر طبیعی است و پس از گرم شدن دستگاه، آلارم قطع خواهد شد.
مرحله سوم: سرعت جریان اکسیژن را تنظیم کنید
در این گام باید دکمه تنظیم جریان را فشار دهید. با استفاده از دکمه‌های بالا و پایین، سرعت جریان اکسیژن را مطابق با تجویز پزشک تنظیم کنید. سرعت جریان را به تدریج افزایش دهید تا به سطح اکسیژن مورد نظر برسید. برای تنظیم دقیق‌تر، می‌توانید از فلومتر استفاده کنید. همچنین برخی از دستگاه‌های اکسیژن ساز دارای تایمر هستند. در صورت نیاز، تایمر را برای خاموش شدن خودکار دستگاه تنظیم کنید.
مرحله چهارم: ماسک یا کانولای بینی را درست تنظیم کنید
ماسک را روی صورت خود قرار دهید و بندهای آن را طوری تنظیم کنید که به طور کامل روی بینی و دهان شما را بپوشاند. کانولای بینی را در سوراخ‌های بینی خود قرار دهید و انتهای آن را زیر چانه خود وصل کنید. در ضمن از عدم وجود نشتی در ماسک یا کانولای بینی هم اطمینان حاصل نمایید.
چگونه دستگاه اکسیژن ساز را تمیز کنیم؟
مانند هر وسیله دیگری، دستگاه اکسیژن ساز نیز برای عملکرد صحیح نیاز به تمیز کردن منظم دارد. تمیز کردن دستگاه نه تنها به حفظ عملکرد آن کمک می‌کند، بلکه از رشد باکتری‌ها و میکروب‌ها که می‌تواند برای سلامتی بیمار مضر باشد، جلوگیری خواهد کرد. در ادامه برای شما طرز نگهداری دستگاه اکسیژن ساز و نحوه تمیز کردن آن را توضیح می‌دهیم.
قبل از شروع هر کاری، دستگاه اکسیژن ساز را خاموش کرده و از برق جدا کنید. این کار برای جلوگیری از برق گرفتگی و آسیب به دستگاه ضروری است. سپس بدنه خارجی دستگاه را با یک پارچه مرطوب و نرم تمیز کنید. از مواد شوینده قوی یا حلال‌ها استفاده نکنید، زیرا ممکن است به بدنه دستگاه آسیب برسانند. فیلتر ورودی هوا را از دستگاه خارج کنید. این فیلتر معمولاً در پشت یا کنار دستگاه قرار دارد. فیلتر را با آب گرم و مایع ظرفشویی بشویید و بگذارید تا کاملاً خشک شود. بعد لیوان مرطوب کننده را از دستگاه جدا کنید. محفظه مرطوب کننده را با آب گرم و صابون بشویید و بگذارید تا کاملاً خشک شود.
لوله‌های رابط بین دستگاه و بیمار را با آب گرم و صابون تمیز کنید و صبر کنید تا به طور کامل خشک شوند. پس از تمیز کردن تمام قسمت‌های دستگاه، می‌توانید آن را با یک محلول ضدعفونی کننده مناسب ضدعفونی کنید. برای این کار، یک پارچه تمیز و آغشته به محلول ضد عفونی کننده را به کار ببرید و تمام قسمت‌های خارجی دستگاه را با آن پاک کنید.
علت بوق زدن دستگاه اکسیژن ساز چیست؟
یکی از مسائلی که ممکن است کاربران دستگاه اکسیژن ساز با آن مواجه شوند، بوق زدن دستگاه است. این آلارم می‌تواند نشان دهنده وجود مشکل در عملکرد آن باشد. بوق زدن دستگاه اکسیژن ساز، معمولا به دلایل مختلفی مانند نقص فنی، مشکلات مربوط به فیلترها، قطع شدن برق، گرم شدن بیش از حد و نقص در سنسورها رخ دهد. با بررسی دفترچه راهنمای دستگاه و انجام اقدامات ساده‌ای مانند تمیز کردن فیلترها و بررسی اتصالات، می‌توانید در بسیاری از موارد مشکل را به تنهایی حل کنید. اما در صورت عدم رفع مشکل، حتماً با یک تکنسین متخصص یا مرکز تعمیرات تجهیزات پزشکی در تهران تماس بگیرید.
مدت زمان استفاده از دستگاه اکسیژن ساز چقدر است؟
سوالی که بسیاری از افراد در حین آموزش کار با دستگاه اکسیژن ساز دارند، این است که مدت زمان استفاده از آن چقدر است؟ پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله شدت بیماری، میزان اکسیژن مورد نیاز، نوع دستگاه اکسیژن ساز و شرایط محیطی. به طور کلی، می توان گفت که بیماران با بیماری تنفسی حاد ممکن است ۲۴ ساعته از دستگاه اکسیژن ساز استفاده کنند. اما بیماران با بیماری تنفسی خفیف ممکن است فقط در طول روز یا شب به اکسیژن نیاز داشته باشند و در مجموع ۸ تا ۱۶ ساعت به دستگاه نیاز داشته باشند.
نکات مهم و اساسی درباره نحوه نگهداری و مراقبت از دستگاه اکسیژن ساز
دستگاه اکسیژن ساز، رفیق تنفسی بسیاری از افراد بیمار است که با جدیت تمام، وظیفه تامین اکسیژن مورد نیاز آن‌ها را به عهده می‌گیرد. اما این رفیق دلسوز، خود نیز نیازمند مراقبت و توجه است تا بتواند به بهترین نحو وظایف خود را انجام دهد. در این بخش به نکات مهم و اساسی در مورد طرز نگهداری دستگاه اکسیژن ساز و مراقبت از آن می‌پردازیم تا طول عمر و کارایی آن را افزایش دهیم.
- دستگاه را در مکانی صاف و هموار قرار دهید تا از لرزش و تکان خوردن آن جلوگیری شود.
- به طور منظم، دستگاه را توسط یک تکنسین مجرب سرویس کنید. تکنسین می‌تواند فیلترهای داخلی را تعویض کند و عملکرد دستگاه را بررسی کند.
- بطری مرطوب کننده را هر روز با آب مقطر یا آب تصفیه شده پر کنید و به طور منظم آن را تمیز کنید.
- از سیگار کشیدن یا استفاده از مواد اشتعال زا در نزدیکی دستگاه خودداری کنید.
- از قرار دادن اشیاء روی دستگاه خودداری نمایید.
- در صورت مشاهده هر گونه جرقه یا دود از دستگاه، فوراً آن را خاموش کرده و با خدمات پس از فروش شرکت سازنده تماس بگیرید.
پزشک تجهیز به عنوان شرکتی تخصصی در زمینه اجاره و فروش تجهیزات پزشکی در ایران، با سابقه‌ای درخشان در ارائه خدمات به شما عزیزان، در کنار شماست تا با تامین و تجهیز انواع تجهیزات پزشکی مانند دستگاه‌های اکسیژن ساز، سلامتی و آسودگی خاطر را به شما هدیه دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اجاره دستگاه اکسیژن ساز ، خرید آن و مشاهده دیگر محصولات به وب سایت پزشک تجهیز مراجعه کنید و یا با کارشناسان سایت تماس بگیرید. با پزشک تجهیز، تنفسی راحت و آسوده را تجربه کنید.
