دستگاه اکسیژن ساز یکی از حیاتی‌ترین و مهم‌ترین دستگاه‌های مورد استفاده در علم پزشکی است که این روزها استفاده از آن رواج بسیار زیادی پیدا کرده است. این دستگاه‌ها مناسب افرادی است که بر اثر ابتلا به بیماری‌های مختلف دچار کاهش اکسیژن خون و مشکل اکسیژن رسانی به سلول‌ها و اندام‌های مختلف بدن شده‌اند. دستگاه اکسیژن ساز با بهره گیری از یک مکانیسم خاص و ویژه باعث تغلیظ اکسیژن هوا و سهولت تنفس و اکسیژن رسانی به بافت‌ها و بخش‌های مختلف بدن می‌شود. بهره گیری از این دستگاه پزشکی احتیاج به به‌کارگیری علم و تخصص زیادی ندارد و تنها با چند آموزش کوتاه می‌توان از آن در منازل و درمانگاه‌های مختلف پزشکی استفاده کرد. برای اینکه اطلاعات بیشتری در رابطه با شرایط و نحوه خرید اکسیژن ساز کسب نمایید، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
انواع دستگاه های اکسیژن ساز خانگی
عموما برای بیمارانی که تمایل به استفاده دستگاه اکسیژن ساز در منزل خود دارند، دو نوع اکسیژن ساز پیشنهاد می‌شود. در حال حاضر دستگاه‌های اکسیژن ساز به دو صورت قابل حمل یا پرتابل و ثابت برای کاربردهای مختلف در بازارهای فروش موجود هستند. ویژگی‌های هر کدام از این دستگاه‌ها در ادامه ذکر خواهد شد.
دستگاه اکسیژن ساز ثابت
این نوع از دستگاه‌های اکسیژن ساز در ظرفیت‌های ۳ و ۵ و ۸ و ۱۰ لیتر در دقیقه تولید و به بازارهای فروش عرضه شده‌اند. در این جا منظور از ۳ یا ۵ لیتر در دقیقه، ماکزیمم حجم و فلوی تولیدی دستگاه اکسیژن ساز برای بیمار است. دستگاه اکسیژن ساز ثابت یا به اصطلاح دستگاه اکسیژن ساز خانگی، اکسیژن مورد نیاز بیماران را به صورت سیستم پیوسته یا Continuous تولید کرده و در اختیار بیماران قرار می‌دهد. اغلب این نوع دستگاه‌ها دارای چرخ‌های محرک بوده و به همین خاطر جابه‌جایی آن‌ها در منزل از یک اتاق به اتاق دیگر بسیار ساده و امکان پذیر است. به علاوه بیماران می‌توانند به کمک سوند‌های بلند دستگاه‌های اکسیژن ساز در زمان اتصال به دستگاه جا به جا شوند.
دستگاه اکسیژن ساز قابل حمل یا پرتابل
نوع دیگری از دستگاه‌های اکسیژن ساز به صورت پرتابل و قابل حمل در اختیار بیماران تنفسی قرار می‌گیرد. این نوع دستگاه‌ها در واقع جهت استفاده بیماران در خارج از محیط منزل عرضه می‌شود. مسئله بسیار مهمی که لازم است در زمان خرید اکسیژن ساز به آن توجه داشته باشید، توجه به ظرفیت‌های این دستگاه‌ها است. عموما دستگاه‌های اکسیژن ساز پرتابل و قابل حمل در ظرفیت‌های ۲ و ۳ و ۵ لیتر در دقیقه تولید و عرضه می‌شوند. اکثرا این نوع دستگاه‌های تنفسی، اکسیژن مورد نیاز بیماران را به صورت سیستم Impuls تولید می‌نمایند.
تکنولوژی استفاده شده در داخل این دستگاه به صورتی است که در داخل آن سنسورهای بسیار قوی و حساس به فشار به کار گرفته شده است. این سنسورها دم و بازدم بیمار را تشخیص داده و در نتیجه این امر، در زمان دم اکسیژن از دستگاه خارج شده و در اختیار بیمار قرار می‌گیرد و در هنگام بازدم اکسیژن قطع می‌شود. استفاده از این نوع تکنولوژی سبب جلوگیری از مصرف و اسراف انرژی می‌شود.
اما تفاوت دستگاه اکسیژن ساز پرتابل و قابل حمل با نوع خانگی و ثابت در چیست؟ در حقیقت تفاوت این نوع اکسیژن ساز با نوع خانگی آن در اندازه و وزن دستگاه و همچنین مجهز بودن به باتری شارژی داخلی است. به کمک این قابلیت در صورتی که دستگاه به برق ۲۲۰ ولت شهری و یا ۱۲ ولت فندکی اتومبیل متصل باشد، باتری شارژی داخل دستگاه شارژ می‌شود تا در مواقع مورد نیاز، برق دستگاه تامین شود.
چه زمانی احتیاج به خرید اکسیژن ساز داریم؟
امروزه تعداد قابل توجهی از افراد از بیماری‌های ریوی، قلبی و یا سایر بیماری‌های تنفسی رنج می‌برند که احتیاج است تحت نظر و مراقبت‌های تنفسی قرار بگیرند. تعدادی از این افراد می‌توانند تحت مراقبت‌های خانگی قرار گرفته و به کمک خرید اکسیژن ساز نیاز خود را رفع نمایند. تعدادی نیز می‌توانند از دستگاه‌های اکسیژن ساز موجود در مراکز بهداشتی درمانی استفاده نمایند.
در حقیقت اکسیژن گازی است که ۲۱ درصد محیط اطراف ما را در بر گرفته است. به همین خاطر این گاز یکی از مهم‌ترین عوامل حیاتی هر فردی است و زندگی بدون آن کاملا غیر ممکن است. عملکرد درست اعضای بدن در گرو این گاز حیاتی است. به همین خاطر اگر بدن شما توانایی دریافت اکسیژن از محیط اطراف را نداشته باشد، عملکرد بدن شما نیز مختل می‌شود و پزشک معالج شما مجبور به تجویز استفاده از دستگاه‌های اکسیژن ساز برای شما می‌شود.
بیمارانی که دارای نارسایی‌های ریوی از جمله بیماران COPD و پنومونی و ادم ریوی و … هستند و به صورت کلی می‌توان گفت بیمارانی که سطح اکسیژن خونشان یا همان SPO2 از حالت عادی پایین‌تر است برای بالا بردن اکسیژن خون خود و عملکرد مناسب بدن نیاز به استفاده از دستگاه‌های اکسیژن تراپی دارند. ساعات و میزان استفاده از این نوع دستگاه را تنها پزشک تعیین می‌کند و این ساعات بین ۱ الی ۲۴ ساعت در روز می‌تواند متغیر باشد.
دستگاه های اکسیژن تراپی چگونه کار می کنند؟
یکی از نکات بسیار مهمی که در هنگام خرید یا اجاره اکسیژن ساز لازم است از آن اطلاع داشته باشید، اجزا و نحوه فعالیت این نوع دستگاه‌ها است. در ادامه نحوه عملکرد این دستگاه را در چهار مرحله توضیح خواهیم داد.
- اولین مرحله فیلتر هوای محیط اطراف دستگاه است. در این مرحله هوای اتاق در ورودی دستگاه ابتدا از فیلتر عبور کرده و در نتیجه این مرحله گرد و غبار و سپس فیلتر هوا عبور کرده و وارد کمپرسور پیستونی دستگاه می‌گردد. کمپرسور هوای ورودی را فشرده کرده و به سمت سیلندرهای زئولیت هدایت می‌نماید.
- در مرحله بعد هوای وارد شده به ستون‌های زئولیت در مرحله اول توسط گرانول‌های زئولیت تجزیه می‌گردند. سپس مولکول‌های کوچک گاز اکسیژن از تخلخل‌های موجود در دستگاه عبور کرده و مولکول‌های بزرگ‌تر نیتروژن نیز جذب گرانول‌ها می‌شوند. در اثر این عملکرد گاز اکسیژن موجود در هوای اتاق خالص و تغلیظ شده و سپس به سمت خروجی ستون هدایت می‌گردد. گاز نیتروژن موجود در هوا نیز از طریق ورودی ستون برگشته و به اتاق تخلیه می‌شود. کمپرسور دستگاه اکسیژن ساز ابتدا هوا را وارد یک ستون می‌کند تا کار تخلیص اکسیژن به طور کامل صورت پذیرد. این فعالیت تا زمانی صورت می‌گیرد که دانه‌های زئولیت این ستون از گاز نیتروزن اشباع شوند.
پس از تکمیل این فرآیند، کمپرسور به سمت ستون دیگر حرکت کرده و هوا را وارد ستون بعدی می‌کند. در این فاصله که کمپرسور هوا را به ستون دوم ارسال می‌کند، نیتروژن ستون اول از قسمت ورودی ستون تخلیه می‌شود تا این ستون بتواند هوا را مجددا دریافت کرده و خالص سازی اکسیژن را نیز انجام دهد و به این ترتیب این سیکل در دستگاه ادامه پیدا می‌کند.
- در مرحله سوم گاز اکسیژن از خروجی ستون زئولیت خارج شده و به وسیله‌ی دریچه‌های یک طرفه به سمت تانک اکسیژن که ذخیره کننده گاز اکسیژن است هدایت می‌شود. سپس اکسیژن مجددا از یک فیلتر عبور کرده و سپس به سمت سنسور خلوص اکسیژن و فلومتر تنظیم جریان می‌رود.
- گاز اکسیژن رسیده به فلومتر تنظیم جریان پس از تنظیم جریان توسط کاربر به سمت خروجی دستگاه و لیوان مرطوب کننده و سپس نازل اکسیژن هدایت شده و توسط بیمار تنفس می‌شود.
