آئورت یک شریان اصلی است که خون را از قلب شما به بقیه بدن می‌برد. خونی که حمل می‌کند سرشار از اکسیژن است و بدن شما برای بقا به آن متکی است. آئورت حدود یک اینچ عرض دارد و دارای یک لایه داخلی، میانی و خارجی است. پارگی آئورت زمانی اتفاق می‌افتد که فشار یا ضعف در داخل آئورت باعث شکافتن لایه‌ها و شکستن دیواره آئورت شود. این آسیب می‌تواند منجر به خونریزی درون بدن شود. در نتیجه ممکن است اندام‌های شما خون کمتری نسبت به نیاز خود دریافت کنند. این پارگی آئورت یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی فوری دارد.
تجربه دایسکشن آئورت ناگهانی نادر اما جدی است. بدون درمان، این وضعیت می‌تواند کشنده باشد. علائم پارگی آئورت هشداردهنده ممکن است به سختی تشخیص داده شود و این وضعیت می‌تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد.
پارگی آئورت چه علائمی دارد؟
تشخیص علائم دایسکشن آئورت از سایر بیماری‌های قلبی مانند حمله قلبی دشوار است. درد قفسه سینه و درد در قسمت بالای کمر از علائم معمول این بیماری است. درد ممکن است شدید باشد و احساس کنید چیزی در قفسه سینه شما تیر می‌کشد یا پاره می‌شود.
بر خلاف حمله قلبی، درد معمولا به طور ناگهانی زمانی شروع می‌شود که پارگی آئورت شروع به رخ دادن می‌کند و به نظر می‌رسد که در اطراف حرکت می‌کند. این اتفاق زمانی می‌افتد که قسمت‌های بیشتری از بدن شما تحت تاثیر قرار می‌گیرد. با پیشرفت شرایط، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:
- درد فک؛
- گردن درد؛
- درد شکم؛
- درد شانه؛
- غش یا سرگیجه؛
- مشکل در تنفس؛
- ضعف ناگهانی؛
- مشکلات پوستی؛
- حالت تهوع؛
- استفراغ؛
- شوکه شدن.
چه زمانی پارگی آئورت خطرناک می شود؟
اگر علائم زیر را تجربه کردید، فورا به دنبال مراقبت‌های اورژانسی باشید و با ۱۱۵ تماس بگیرید:
- درد ناگهانی پارگی در قفسه سینه، گردن، فک، شکم یا شانه؛
- غش کردن؛
- مشکل در تنفس؛
- ضعف ناگهانی.
آشنایی با انواع دایسکشن آئورت
آئورت زمانی که برای اولین بار از قلب شما خارج می‌شود به سمت بالا حرکت می‌کند. این رگ آئورت صعودی نامیده می‌شود. سپس به سمت پایین خم می‌شود و از قفسه سینه به شکم شما می‌رود و به آئورت نزولی شما تبدیل می‌شود. پارگی می‌تواند در قسمت بالارونده یا نزولی آئورت یا هر دو رخ دهد. دو نوع دایسکشن آئورت وجود دارد. آن‌ها بر اساس بخشی از آئورت تحت تأثیر قرار می‌گیرند. پارگی می‌تواند آئورت صعودی و نزولی را درگیر کند.
پارگی آئورت نوع A
دایسکشن آئورت نوع A به این معنی است که پارگی آئورت صعودی شما را درگیر می‌کند، صرف نظر از اینکه پارگی اولیه در کجا رخ داده است.
پارگی آئورت نوع B
پارگی‌هایی که از آئورت نزولی شروع می‌شوند، نوع B در نظر گرفته می‌شوند. اگر آئورت صعودی را درگیر نکنند، نسبت به دایسکشن‌های نوع A کمتر خطرناک هستند.
علت دایسکشن آئورت دقیقا چیست؟
اگرچه علت دقیق دایسکشن آئورت ناشناخته است، برخی عوامل خطر ممکن است شما را در معرض خطر بیشتری قرار دهند. هر چیزی که دیواره آئورت شما را ضعیف کند می‌تواند باعث دایسکشن شود. این عوامل شامل شرایط ارثی است که در آن بافت‌های بدن شما به طور غیرطبیعی رشد می‌کنند. این شرایط شامل سندرم مارفان، تصلب شرایین، فشار خون درمان‌نشده و همچنین آسیب‌های تصادفی به قفسه سینه می‌شود.
چه کسانی در معرض خطر پارگی آئورت هستند؟
دایسکشن آئورت در حدود ۵ تا ۳۰ مورد در هر ۱ میلیون نفر در سال اتفاق می‌افتد. در حالی که این عارضه در مردان ۴۰ تا ۷۰ساله شایع‌تر است، اما می‌تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. سایر عوامل زیر نیز ممکن است خطر شما را افزایش دهند:
- فشار خون بالا؛
- سیگار کشیدن؛
- آترواسکلروز؛
- شرایطی مانند سندرم مارفان که در آن بافت‌های بدن شما ضعیف‌تر از حد طبیعی هستند؛
- جراحی قبلی روی قلب؛
- تروما شامل صدمات قفسه سینه؛
- یک آئورت باریک طبیعی؛
- دریچه آئورت معیوب؛
- بارداری.
عوارض ناشی از پارگی آئورت
تشخیص دایسکشن آئورت ممکن است دشوار باشد. این وضعیت و علائم را می‌توان با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفت. از آنجایی که دایسکشن آئورت می‌تواند در مدت زمان کوتاهی آسیب جدی ایجاد کند، نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد. بدون درمان سریع، این وضعیت ممکن است باعث عوارض کشنده شود، مانند:
- پارگی آئورت؛
- تامپوناد قلبی؛
- حمله قلبی؛
- ایست قلبی؛
- نارسایی آئورت؛
- نارسایی ارگان ها؛
- نارسایی قلبی.
پارگی آئورت چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما ممکن است سی تی اسکن آئورت را انجام دهد تا پارگی را به وضوح و دقیق ببیند. همچنین اسکن ممکن است به شناسایی مناطق مورد نظر برای جراحی کمک کند. پزشک ممکن است از موارد زیر استفاده کند:
- رادیوگرافی قفسه سینه؛
- سی تی اسکن با کنتراست؛
- اسکن ام آر آی با آنژیوگرافی؛
- اکوکاردیوگرافی ترانس مری (TEE).
TEE شامل عبور دادن دستگاهی است که امواج صوتی را از گلوی شما ساطع می‌کند تا زمانی که به ناحیه‌ای در سطح قلب شما نزدیک شود. سپس امواج اولتراسوند تصویری از قلب و آئورت شما ایجاد می‌کنند.
دایسکشن آئورت چگونه درمان می شود؟
تشریح آئورت یک وضعیت پزشکی اورژانسی است. اگر درمان نشود، میزان مرگ و میر در ۴۸ ساعت اول پس از تشریح به ۷۶ درصد می‌رسد و ممکن است به ۹۰ درصد برسد.
عمل جراحی پارگی آئورت
از جراحی برای درمان دایسکشن آئورت نوع A استفاده می‌شود. جراحی قلب باز می‌تواند برای ترمیم دایسکشن و آسیب و در عین حال بهبود جریان خون انجام شود. جراح ممکن است برای ترمیم آئورت یک برش جراحی در قفسه سینه یا شکم ایجاد کند. در برخی موارد، افراد مبتلا به دایسکشن آئورت نوع A ممکن است یک دریچه مصنوعی یا آئورت صعودی مصنوعی دریافت کنند.
برای پارگی آئورت نوع B، جراحی اندوواسکولار نیز ممکن است برای ترمیم آئورت یا قرار دادن استنت انجام شود، که یک لوله توخالی است که در بدن شما برای حمایت از یک مسیر مسدود شده قرار می‌گیرد. این نوع جراحی نسبت به جراحی قلب باز کمتر تهاجمی است. همچنین ممکن است برای افرادی نیز انجام شود که پارگی آئورت نوع B پیچیده‌ای دارند. پس از عمل، پزشک ممکن است شما را در بیمارستان از نظر عوارض احتمالی، از جمله سکته مغزی و آسیب حاد کلیه، تحت نظر داشته باشد. اگر به خانه منتقل شوید می‌توانید با انجام نوار قلب در منزل وضعیت عملکرد قلب‌تان را تخت نظر داشته باشید.
دارو برای پارگی آئورت
همچنین پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش فشار خون شما، بدون توجه به نوع پارگی، دارو تجویز کند. به عنوان مثال، بتابلوکرها داروهایی هستند که می‌توانند ضربان قلب و فشار خون شما را کاهش دهند. همچنین ممکن است داروهایی مانند مورفین برای تسکین درد خود دریافت کنید.
آیا پارگی آئورت خطرناک است؟
چشم‌انداز افراد مبتلا به پارگی آئورت به عوامل مختلفی از جمله سن، سابقه سلامتی و شدت تشریح بستگی دارد. در برخی موارد، اندام‌های شما ممکن است به دلیل پارگی جریان خون کافی دریافت نکنند. این موضوع را می‌توان با جراحی ترمیم کرد. اما وقتی اندام‌ها برای مدت طولانی بدون اکسیژن کافی بمانند، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را تجربه می‌کنند که می‌تواند منجر به عوارض جانبی طولانی‌مدت شود.
به عنوان مثال، اگر مغز شما کاهش جریان خون را تجربه کند، می‌تواند باعث مشکلات دائمی در کنترل حرکتی و عملکرد شناختی شود. درمان ممکن است برای کمک به فردی که این را تجربه کرده است برای راه رفتن، صحبت کردن و انجام سایر فعالیت‌های روزمره مورد نیاز باشد. در موارد دیگر، پارگی آئورت بدون درمان فوری می‌تواند کشنده باشد. کرایه تجهیزات پزشکی یک اقدام ضروری است که معمولا پزشکان توصیه می‌کنند.
پیشگیری از پارگی آئورت
محققان توصیه می‌کنند که همه مردان ۶۵ تا ۷۵ساله که قبلا یا فعلی سیگار می‌کشیدند، غربالگری اولتراسوند را برای آنوریسم آئورت دریافت کنند. تشخیص زودهنگام برای بهبود شانس زنده ماندن در صورت بروز علائم بیماری ضروری است. اگر بیماری قلبی یا سایر بیماری‌های مرتبط با قلب دارید، ضروری است:
- هر گونه علائم را فورا گزارش دهید.
- معاینات منظم انجام دهید.
- همیشه سلامت قلب خود را از طریق رژیم غذایی و ورزش در اولویت قرار دهید.
- تمام داروها از جمله داروهای فشار خون و کلسترول را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
سخن پایانی
پارگی آئورت یک بیماری جدی است که در اثر پارگی در لایه‌های آئورت، شریان اصلی ایجاد می‌شود که خون غنی از اکسیژن را به بدن شما می‌برد. برخی از عوامل خطر، مانند آسیب قفسه سینه و ناهنجاری‌های ساختاری، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. اگرچه پارگی آئورت ناگهانی نادر است، اما می‌توانید اقداماتی را برای کاهش احتمال تجربه آن انجام دهید. این مراحل شامل شرکت در معاینات پزشکی منظم، درمان عوامل خطر مانند فشار خون بالا و اجتناب از صدمات به قفسه سینه است.
