نوزادان و کودکان نوپا به طور متوسط هشت بار در سال دچار سرماخوردگی میشوند، اما راههای سادهای برای تقویت سیستم ایمنی کودک و کمک به مبارزه با بیماری وجود دارد. از داشتن یک رژیم غذایی سالم، مصرف مکملها، تا پوشاندن کودکتان در لباس زمستانی، کارهای زیادی وجود دارد که میتوانید انجام دهید تا مطمئن شوید که سلامت کودک و خودتان در بهترین حالت قرار دارد. در این مطلب راههای تقویت سیستم ایمنی کودکان و نوزادان بیان کردیم.
سیستم ایمنی چیست؟
سیستم ایمنی شما شبکهای از سلولها و پروتئینها است که در سراسر بدن شما یافت میشود. سیستم ایمنی با میکروبهایی مبارزه میکند که باعث عفونت میشوند. میکروبهایی مانند باکتریها و ویروسها گاهی اوقات به عنوان «خارجی» توصیف میشوند. این به این دلیل است که آنها به بدن ما تعلق ندارند. میکروبها میتوانند باعث بیمار شدن کودک شما شوند.
اگر باکتری، ویروس یا چیز خارجی وارد بدن شما شود، سیستم ایمنی به سرعت شروع به فعالیت میکند. گلبولهای سفید متوجه میشوند که چیزی خارجی وارد بدن شما شده است. گلبولهای سفید خون پروتئینهای خاصی به نام «آنتی بادی» میسازند و سایر بخشهای سیستم ایمنی را نیز فعال میکنند. این «پاسخ ایمنی» نامیده میشود و با عفونت مبارزه میکند. پس از ساخته شدن آنتی بادی ها، سیستم ایمنی میتواند میکروب یا ویروس را به یاد بیاورد. این موضوع به بدن کمک میکند دفعه بعد راحتتر با میکروب مبارزه کند.
چگونه سیستم ایمنی کودکم را تقویت کنم؟
سیستم ایمنی بدن نوزاد هنگام تولد کاملا رشد نکرده است. با بزرگتر شدن کودک قویتر میشود. سیستم ایمنی در طول زندگی ما با میکروبهایی مبارزه میکند که میتوانند باعث بیماری شوند. به عنوان مثال، نوزاد نارس گاهی اوقات نیاز دارد که تحت نظر باشد، در اینگونه موارد پزشک توصیه میکند که از کرایه دستگاه زردی نوزاد استفاده شود.
آنتی بادیهای مادر از طریق جفت در سه ماهه سوم بارداری (۳ ماه آخر) با جنین به اشتراک گذاشته میشود. آنتی بادیهای مادر به محافظت از کودک در برابر بیماریها هنگام تولد نوزاد کمک میکند. نوع آنتی بادیهایی که از مادر به نوزاد منتقل میشود به سطح ایمنی خود مادر بستگی دارد.
باکتریهای خوب در روده ما به سیستم ایمنی ما کمک میکنند تا به خوبی کار کند. در هنگام تولد، این باکتریهای خوب در واژن هستند و به نوزاد منتقل میشوند. این به باکتریهای خوب کمک میکند تا در روده کودک زندگی کنند. پس از تولد، آنتی بادیهای بیشتری از آغوز و شیر مادر به کودک شما منتقل میشود.
۱. مکمل ویتامین مصرف کنید
اگر به کودک زیر سه ماه شیر میدهید، هدف اصلی شما این است که ادامه دهید. شیر مادر حاوی تمام مواد مغذی و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است که کودک شما نیاز دارد. اگر کودک شما بزرگتر از سه ماه است، میتوانید روزانه یک مولتی ویتامین به او بدهید. یا برای افراد بالای سه سال، شربت امگا ۳ بچه با ویتامینهای A، C، D و E را امتحان کنید. فایده شیر مادر برای مادر و نوزاد زیاد است.
هنگامی که کودک شما از شیر گرفته شد، میتوانید ویتامینهای او را از طریق غذا تقویت کنید. روی برای تقویت سیستم ایمنی بدن شما شناخته شده است، بنابراین میتواند در برابر عفونتهایی مانند سرماخوردگی مقاومت کند. آن را در گوشت قرمز، ماهیهای روغنی و غلات سبوس دار پیدا کنید. مطالعات نشان میدهد که اگرچه ویتامین C از سرماخوردگی جلوگیری نمیکند، اما شدت و طول آن را کاهش میدهد.
۲. مطمئن شوید که هوای تازه و آفتاب کافی دریافت می کنند
مهم است که کودک شما هوای تازه کافی دریافت کند، حتی زمانی که شما تمایلی به بیرون رفتن ندارید. ویتامین D یک ویتامین استخوانساز و تقویتکننده سیستم ایمنی است که عمدتا از قرار گرفتن در معرض نور خورشید به دست میآید. حتی در زمستان، کودک شما هر زمان که در نور روز بیرون می آید کمی آفتاب می گیرد، ۲۰ دقیقه کافی است. هوای تازه ریههای او را نیز پاک میکند و بیرون رفتن معمولا منجر به ورزش میشود که خلق و خوی همه را تقویت میکند.
با این حال، مهم نیست که چقدر کودک خود را بیرون میآورید، بهتر است مکمل ویتامین D نیز استفاده کنید. متخصصان توصیه میکنند که همه نوزادان و کودکان خردسال شش ماهه تا پنجساله (در هر زمان از سال) باید روزانه یک مکمل حاوی ۷-۸.۵ میکروگرم ویتامین D مصرف کنند. نوزادانی که با شیر خشک تغذیه میشوند، تا زمانی که کمتر از ۵۰۰ میلی لیتر شیر خشک در روز دریافت کنند، نیازی به قطره ویتامین ندارند، زیرا این محصولات با ویتامین D غنی شدهاند.
۳. کودک خود را گرم نگه دارید
اگرچه کارشناسان در این مورد اختلاف نظر دارند، اما تحقیقاتی وجود دارد که نشان میدهد سرد بودن بدن شما را بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قرار میدهد، زیرا ایمنی شما را کاهش میدهد. یک مطالعه که توسط مرکز سرماخوردگی معمولی در کاردیف انجام شد، نشان داد که داوطلبانی که پاهای برهنه خود را به مدت ۲۰ دقیقه در آب یخ نگه داشتند، نسبت به افرادی که این کار را نکردند، در هفته بعد بیشتر در معرض سرماخوردگی بودند.
سرد بودن بدن سیستم ایمنی کودک را تحت فشار قرار میدهد و او را مستعد ابتلا به بیماری میکند. کلاهها و جورابهای خیس را نیز در اسرع وقت درآورید، آنها باعث میشوند دمای بدن به سرعت پایین بیاید. والدین باید با رایج ترین بیماری ها در نوزادان آشنا باشند تا به درستی با بیماری برخورد کنند.
۴. کودک خود را هیدراته نگه دارید
هیدراته ماندن در زمستان به اندازه تابستان اهمیت دارد. آب به کلیههای ما کمک میکند تا سموم را دفع کنند، بنابراین برای مبارزه با بیماری حیاتی است. علاوه بر این، وقتی کودک شما سرما میخورد، مخاط او خشکتر و غلیظتر میشود. نوشیدن مقدار زیادی آب به دفع آن، همراه با سایر عفونتها، از بدن کمک میکند. اگر کودک نوپا شما ضعیف است و کمتر از حد معمول مینوشد، بهعنوان انگیزهای برای نوشیدن، آب میوه مورد علاقهاش را به او بدهید.
۵. شستشوی صحیح دست را آموزش دهید
اغلب بچهها پس از بازی کردن کثیف میشوند. هیچ چیز به اندازه شستن دستها احتمال بیمار شدن نوزادتان را کاهش نمیدهد، بهخصوص زمانی که او در حال جنب و جوش است و میکروبهای بیشتری را میگیرد.
ژلهای دست اگر بیرون هستید عالی هستند، اما به خاطر داشته باشید که معمولا نورویروس را شکست نمیدهند که باعث استفراغ میشود. آب گرم با صابون تقریبا همه میکروبها را میکشد. با نوزادان کوچکتر، پس از تعویض دستهایشان را پاک کنید و اسباببازیها را تمیز نگه دارید. تا زمانی که کودک شما متحرک نباشد، احتمال ابتلای او به میکروبها از اسباببازیهای مشترک تا تماس فیزیکی با کودکان دیگر بیشتر است.
۶. اطمینان حاصل کنید که کودک شما یک برنامه خواب مناسب دارد
خواب ناکافی، علاوه بر این که کودکان را بداخلاق میکند، آنها را مستعد ابتلا به عفونت میکند. اگر قبلا این کار را انجام ندادهاید، یک برنامه روتین برای خواب ایجاد کنید. یک مطالعه در دانشگاه کالج لندن نشان داد کودکانی که زمان خواب منظمی داشتند، راحتتر میخوابیدند. هوای تازه همچنین به خوابیدن آنها کمک میکند. تحقیقات دانشگاه جان مورز لیورپول نشان داد که بیرون بودن در اواخر بعد از ظهر به نوزادان و کودکان کمک میکند تا شب بهتر استراحت کنند، زیرا ریتم شبانه روزی آنها، ساعت درونی بدن آنها را تنظیم میکند.
۷. کودک را روی پوست گوسفند بخوابانید
محل خواب ساخته شده از پوست گوسفند در واقع میتواند به تقویت سیستم ایمنی کودک شما کمک کند. یک مطالعه اخیر در آلمان نشان داد نوزادانی که در سه ماه اول زندگی روی پوست حیوانات میخوابند، در شش سالگی تقریبا ۸۰ درصد کمتر در معرض ابتلا به آسم هستند.
همچنین این موضوع با تحقیقات قبلی مرتبط است که نشان میدهد کودکانی که با حیوانات خانگی بزرگ میشوند کمتر به آسم و آلرژی مبتلا میشوند، زیرا میکروبهای موجود در پوست حیوانات به ایجاد سیستم ایمنی قویتر کمک میکنند.
۸. EFAهای کودکتان را افزایش دهید
مصرف ماهیهای روغنی مانند سالمون نه تنها برای تقویت رشد مغز مفید است، بلکه سطوح بالای اسیدهای چرب ضروری (EFA) نیز به بهبود ایمنی در کودکان کمک میکند. EFAها برای کمک به عملکرد سلولهای سفید خون (با عفونت مبارزه میکنند) مورد نیاز هستند. مطالعهای در مجله ایمونولوژی نشان داد که کودکان با سابقه عفونتهای تنفسی با مصرف مکملهای EFA سریعتر بهتر میشوند.
ماهیهای روغنی منبع خوبی از EFAها هستند، همیشه راحتترین غذاها برای تغذیه یک کودک دوساله معمولی نیست، بنابراین یک مکمل ممکن است جایگزین آسانتری باشد.
۹. یک رژیم غذایی سالم و متعادل ترتیب دهید
یک رژیم غذایی سالم و متعادل یکی از اجزای سازنده اصلی سلامتی است. برای کمک به تغذیه کودک در هر مرحله از رشد و تکامل، بخش قابل توجهی از بشقاب روزانه او را با مجموعهای از میوهها و سبزیجات رنگارنگ پر کنید که بسیاری از آنها منابع عالی آنتی اکسیدانها و فیتونوترینتهای تقویت کننده سیستم ایمنی هستند. با این رژیم دیگر خبری از نشانه های بیماری های خطرناک کودکان نیست. سپس بقیه بشقاب روزانه خود را با غلات کامل، پروتئینهای بدون چربی، چربیهای سالم و شیر و فرآوردههای لبنی کم چرب پر کنید.